Ekologiczna oliwa z oliwek

Najstarsze przekazy na temat oliwy z oliwek pojawiają się już w Starym Testamencie oraz mitach. Nic w tym dziwnego, jako że kwitnące przez cały rok drzewka oliwne w Basenie Morza Śródziemnego oraz na Bliskim Wschodzie uprawiane są od 5,5 tysiąca lat. Do dziś dnia gałązka oliwna symbolizuje pokój i przyjaźń, w mitologii starożytnej zaś była uosobieniem witalności i  odporności. Według tych starożytnych podań to Atena podarowała Grekom oliwę. Nazywana „płynnym złotem” była na tyle ceniona, że Rzymianie nawet nakładali w niej podatki.

W Polsce oliwa z oliwek pojawiła się dopiero z początkiem chrześcijaństwa i to z nim początkowo była ściśle związana, jako krzyżmo do chszszczenia niemowląt oraz namaszczania królów i zmarłych. Na nasze stoły trafiła dopiero za sprawą Królowej Bony.

Oliwę z oliwek najchętniej spożywa się w krajach śródziemnomorskich, gdzie jest podstawowym składnikiem diety – uznanej zresztą za jedną z najzdrowszych. Najbardziej wartościowa to oliwa extra virgin z pierwszego tłoczenia (extra virgin), zawsze mechanicznego i bez podgrzewania, najlepiej od razu w dniu zbiorów dojrzałych oliwek. Ze względu na ich porę można wyróżnić dwa rodzaje owoców, a tym samym oliwy. Oliwki zebrane na samym początku zbiorów, pod koniec września, to te zielone. Z nich uzyskiwana jest oliwa o wyraźnym zielonym kolorze i trawiastym aromacie, lekko gorzka i pikantna, delikatnie drapiąca gardło. To pieczenie świadczy o wysokiej zawartości polifenoli – tego co w oliwie najcenniejsze. Owoce, które zdążą dojrzeć i zebrane zostaną dopiero w lutym to czarne oliwki, dające oliwę bardziej żółtą w kolorze i łagodniejszą w smaku. Co ciekawe, 90% zbiorów oliwnych przeznaczanych jest właśnie do tłoczenia oliwy, a tylko 10 % owoców zostaje dalej przetworzonych do bezpośredniego spożycia; marynowanych, drylowanych lub nadziewanych smakowitymi dodatkami.

Olej z oliwek, zwany oliwą, to jeden z najwartościowszych tłuszczy roślinnych. To również bomba kaloryczna bo w 100 gramach oliwy spożyjemy 884 kalorie a więc w jednej łyżce zjemy aż 90 kalorii. Za to, jakie to bogactwo dobra: fosfor, potas, żelazo, cynk, fosfor, witaminy grupy B, C oraz cały ADEK. Oliwka to przede wszystkim tłuszcze jednonienasycone bogate w kwas oleinowy sprzyjający łagodzeniu alergii i stanów zapalnych. Skwalen zaś, w który obfituje ten drogocenny olej, posiada właściwości immunostymulujące, potwierdzone w badaniach.

Oilwa z oliwek chroni nas przed chorobami serca i miażdżycą, obniża ciśnienie krwi. Działa przeciwzakrzepowo, zmniejsza ryzyko udaru i zapobiega chorobie Alzheimera oraz wykazuje działanie przeciwnowotworowe, m.in. wykazano, że obniża ryzyko raka piersi i układu pokarmowego.

Ponadto ma korzystny wpływ na gospodarkę węglowodanową: poprawia metabolizm glukozy i wrażliwość na insulinę, wyrównując tym samym poziom cukru we krwi, zmniejsza ryzyko cukrzycy. Jest pomocna przy kamicy żółciowej oraz nieżycie żołądka i zaparciach. Polecana przez naturopatów do zabiegów oczyszczania wątroby, gdyż pięknie ją regeneruje. Służy wszystkim pokoleniom; dzieciom wspiera wzrost kości, starszych wspomaga przeciwstarzeniowo korzystnie wpływając nie tylko na wewnętrzną pracę całego organizmu, ale również na stan skóry. Spożywanie oliwy bowiem skutecznie ją nawilża, odżywia i regeneruje. Jeśli połączymy to z zastosowaniem zewnętrznym to działanie to będzie kompleksowe.

Oliwa z oliwek w kuchni
Oliwę z oliwek najrozsądniej jest spożywać na surowo, do sałatek np. w postaci popularnego sosu vinegrette, po włosku na pizzę lub do maczania pieczywa. Jest ona jednak również dobra do krótkiego smażenia, jeśli nie przekroczymy punktu dymienia 180 stopni, gdyż ma dość dużą odporność na utlenianie. Dodatkowo pomaga gotowanej żywności zachować niektóre składniki odżywcze, które zwykle są tracone podczas gotowania.

Oliwę przechowujemy w ciemnych, chłodnym miejscu, najlepiej w zamkniętej szafce, w butelce z ciemnego szkła, gdyż w lodówce mętnieje i gęstnieje. Oczywiście proces ten jest odwracalny i nie ma żadnego wpływu na jakość oliwy.