Napoje roślinne BIO

Napoje roślinne zyskują coraz większą popularność dzięki stale rosnącej świadomości prozdrowotnej społeczeństwa. Jednocześnie przybywa osób, u których diagnozowana jest wtórna nietolerancja na laktozę. Laktoza jest cukrem występującym w mleku oraz produktach mlecznych. Niestrawiona przenika do jelita grubego. Tam pod wpływem bakterii ulega rozkładowi. U części osób pojawiają się wtedy nieprzyjemne objawy jak:

• wzdęcia,

• uczucie przelewania w żołądku,

• uczucie pełności,

• silne napięcie ścian żołądka.

Problem wtórnej nietolerancji laktozy stwierdza się u 20-40% dorosłych Polaków? W tej sytuacji najlepszym rozwiązaniem jest zastąpienie mleka na przykład napojami roślinnymi.

Napoje roślinne – dlaczego warto sprawdzać skład?

Ekologiczne napoje roślinne nie zawierają mleka ani jego przetworów. To może powodować powstanie niedoborów pokarmowych i zachwianie prawidłowo zbilansowanej diety. Dlatego wybierając napoje roślinne, warto sięgać po produkty fortyfikowane. Fortyfikacja to proces wzbogacania żywności w jeden lub kilka składników odżywczych. Dobrym i zdrowym wyborem będą napoje roślinne zawierające dodatkowo:

• wapń (np. z alg morskich),

• witaminę D,

• witaminy B2 i B12,

• magnez,

• cynk.

Ciekawostką jest fakt, że napój sojowy może dostarczyć do organizmu taką samą ilość wapnia oraz białka co szklanka mleka krowiego. Osoby stosujące dietę wegańską powinny wybierać napoje roślinne wzbogacone przede wszystkim w wapń, witaminę D oraz witaminę B12. Napoje roślinne są mniej kaloryczne niż mleko krowie. To ważna informacja dla osób zmagających się z otyłością.

Napoje roślinne – jak przebiega proces produkcji?

Napoje roślinne przeważnie otrzymywane są w wyniku procesu ekstrakcji wodnej. To metoda polegająca na wyodrębnieniu określonego składnika z danego produktu. Ekstrakcja jest stosowana w przypadku nasion roślin oleistych oraz orzechów. W przypadku produktów zbożowych mamy do czynienia z procesem enzymatycznej hydrolizy skrobi. Jego celem jest rozkład skrobi na mniejsze cząsteczki jak maltodekstryny, maltoza czy glukoza. Dla poprawy stabilności mikrobiologicznej produktu poddaje się go homogenizacji oraz obróbce termicznej. Aktualnie obiektem badań są metody obróbki nietermicznej napojów roślinnych. Ich celem jest wydłużenie przydatności do spożycia, podniesienie stabilności emulsji przy jednoczesnym zachowaniu pełni składników odżywczych.

Rodzaje napojów roślinnych

Napoje roślinne można przygotować z kokosa, soi, migdałów, ryżu, orzechów, jak również groszku. To daje mnóstwo wartościowych alternatyw dla mleka zwierzęcego. Poszczególne produkty różnią się smakiem, konsystencją oraz właściwościami. W porównaniu z mlekiem krowim wszystkie napoje roślinne mają mniej białka, są niemal zupełnie pozbawione cholesterolu i nie uczulają.

Najpopularniejsze ekologiczne napoje roślinne to:

• napój kokosowy,

• napój sojowy,

• napój migdałowy,

• napój owsiany,

• napój ryżowy.

Ekologiczne napoje roślinne z kokosa

Roślinny napój kokosowy jest doceniany przede wszystkim za walory smakowe. Spożywanie jego umiarkowanych ilości przez osoby aktywne fizycznie może mieć także korzystny wpływ na zdrowie. W napoju kokosowym znajdują się średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe, które w wyniku przemian metabolicznych przekształcają się w ciała ketonowe hamujące apetyt. Dodanie napoju kokosowego do owsianki lub jaglanki zapewni uczucie sytości na długi czas. Średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe w krótkim czasie dostają się do wątroby i ulegają szybkiemu rozkładowi. Dzięki temu niemal natychmiast dostarczają energii. Napój kokosowy można także dodawać do maseczek, które nawilżają i odżywiają skórę. Roślinne napoje kokosowe wykazują właściwości antybakteryjne.

Największe zalety napojów roślinnych z kokosem to:

• duża zawartość wapnia oraz witaminy D i E,

• przyjemny, kokosowy smak,

• niska zawartość kalorii,

• możliwość spożywania przez alergików.

Roślinny napój z kokosa stanowi doskonały zamiennik mleka krowiego. Świetnie sprawdza się jako dodatek do tradycyjnych wypieków i deserów. Pozwala je nieco unowocześnić i wzbogacić. Dodany do masy sernikowej zapewni jej śnieżnobiały kolor oraz przyjemny, kokosowy aromat. Napój kokosowy nadaje kremową konsystencję zupie, owsiance oraz deserowym koktajlom.

Ekologiczne napoje sojowe

Napój sojowy to tradycyjna receptura pochodząca z Chin. Stanowi doskonałą alternatywę dla mleka krowiego i jest polecany osobom z nietolerancją laktozy oraz stosującym dietę wegańską. Napój sojowy to dobry wybór dla osób zmagających się z otyłością oraz cukrzycą. Dodatkowo pomaga zmniejszyć ryzyko rozwoju chorób miażdżycowych, nowotworowych oraz sercowych.

Największe zalety roślinnych napojów sojowych to:

• duża zawartość białka, wapnia oraz witaminy D,

• skład zbliżony do mleka krowiego,

• neutralny smak,

• korzystny wpływ na układ sercowo naczyniowy,

• łagodzenie przebiegu menopauzy.

Roślinny napój sojowy zawiera w składzie nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6. Mają one silne działanie prozdrowotne i stanowią składnik niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Napój sojowy można wykorzystać do przygotowania ciast oraz deserów. Stanowi także idealny dodatek do zup i sosów.

Ekologiczne napoje migdałowe

Roślinny napój migdałowy jest produkowany z blanszowanych migdałów i wody. Jego receptura jest znana od późnego średniowiecza, kiedy to używano go zamiast mleka krowiego w czasie postu.

Największe zalety roślinnych napojów migdałowych to:

• duża zawartość wapnia oraz witaminy D, E i B12,

• łagodny, orzechowy smak,

• niska zawartość kalorii,

• obecność nienasyconych kwasów tłuszczowych.

Roślinny napój migdałowy nie powoduje skoku poziomu cukru we krwi oraz wyrzutu insuliny. Zawarty w nim wapń ma pozytywny wpływ na kości i stanowi element profilaktyki przeciw osteoporozie. Napój migdałowy może być cenniejszym źródłem tego pierwiastka niż produkty mleczne. Wynika to z niskiej zawartości fosforu, który zaburza wchłanianie wapnia do kości.

Napój migdałowy można dodawać do kawy lub herbaty. Świetnie sprawdza się jako baza do koktajli oraz ciasta naleśnikowego. Może być stosowany do wypieków oraz przygotowania kaszek, płatków i puddingów. Jest odporny na działanie wysokiej temperatury. Napój migdałowy ddaje się do sosów i marynat. Na jego bazie można przygotować domowy jogurt.

Ekologiczne napoje owsiane

Roślinny napój owsiany jest porównywalny do mleka sojowego, ale w odróżnieniu od niego ma lżejszą konsystencję. Jest sycące, ale dosyć wodniste. To świetny wybór dla wegan, osób z nietolerancją laktozy oraz uczulonych na soję i orzechy.

Największe zalety roślinnych napojów owsianych to:

• duża zawartość wapnia oraz witaminy D, E i B12,

• przyjemny, owsiany smak, bez posmaku napojów „mlecznych”,

• zawartość beta-glukanów o pozytywnym wpływie na organizm.

Roślinne napoje owsiane są bogatym źródłem błonnika oraz kwasu foliowego. Nie zawierają laktozy ani cholesterolu. Występują w nich fitochemikalia (roślinne substancje czynne), które:

• działają hamująco na rozwój komórek nowotworowych,

• wykazują właściwości antybakteryjne,

• pomagają zapobiegać udarowi i chorobom serca,

• wspomagają stabilizację poziomu cholesterolu,

• wykazuje działanie uspokajające.

Roślinny napój owsiany jest idealnym dodatkiem do gotowanych i pieczonych potraw. Świetnie sprawdza się w połączeniu z muesli. Koktajle przygotowane na bazie napoju owsianego są soczyste i lekkie.

Ekologiczne napoje ryżowe

Roślinny napój ryżowy jest polecany dla wegan oraz osób z nietolerancją laktozy. To idealny zamiennik mleka krowiego w przypadku alergii na jego białka. Napój ryżowy jest produkowany przeważnie z brązowego ryżu. Ziarna po zmieleniu są gotowane w dużej ilości wody. Następnie powstała masa jest miksowana aż do uzyskania kremowej konsystencji. Przy użyciu dekanterów, czyli urządzeń do zlewania klarownej cieczy znad osadów, rozdziela się stałe i płynne składniki.

Największe zalety roślinnych napojów ryżowych to:

• neutralny smak,

• brak glutenu i laktozy,

• możliwość spożywania przez alergików.

Napój ryżowy ma szerokie zastosowanie w kuchni. Świetnie sprawdza się podczas przygotowania wypieków, ciast, budyniów oraz deserów. Idealnie nadaje się jako dodatek do codziennej porcji owsianki. Napój ryżowy może być także stosowany jako tonik oczyszczający skórę. Wykazuje działanie nawilżające, łagodzące oraz niwelujące stany zapalne. Napój ryżowy jest lekkostrawny i pozbawiony błonnika, który może mieć drażniący wpływ na błony śluzowe. Ponadto wykazuje działanie hipoalergiczne. Łagodzi stany zapalne układu trawiennego oraz niweluje problemy z nieprawidłowym funkcjonowaniem żołądka i jelit.

Napoje roślinne to idealny zamiennik dla tradycyjnego mleka krowiego. Duży wybór produktów daje możliwość dopasowania do indywidualnych preferencji. Napoje roślinne wykazują wiele cennych właściwości i stanowią uniwersalny dodatek wzbogacający smak potraw.

Czy wiesz, że…

… nie istnieje taki produkt jak mleko roślinne. Używanie tego określenia jest niepoprawne. Wykorzystywanie hasła 'mleko roślinne' w sprzedaży towaru pochodzenia roślinnego jest niezgodne z prawem Unii Europejskiej. Mleko to produkt, który jest uzyskiwany z udoju od co najmniej jednej krowy. To tak naprawdę wydzielina z gruczołu mlecznego. Przetwory mleczne to produkty produkowane na bazie mleka. Zaliczamy do nich:

• mleka smakowe,

• mleka bez laktozy,

• mleko w proszku,

• jogurty,

• kefiry,

• maślanki,

• sery,

• serki kanapkowe,

• sery typu feta.

Dlatego zgodnie z prawem unijnym korzystanie z nazwy mleko sojowe lub mleko roślinne jest błędne. Nie ma tu także znaczenia ilość surowca bazowego (soja, kokos, migdały, ryż) w produkcie końcowym. Nawet jego duże ilości nie czynią z napoju roślinnego mleka. Powszechne jest jednak używane w polskiej mowie potocznej fraza mleko roślinne, mleko kokosowe, mleko sojowe itp.