Erytrytol (erytrol)
Erytrytol jest przez wiele osób uważany za najlepszy zamiennik białego cukru. To produkt pochodzenia roślinnego, który charakteryzuje się delikatnym, słodkim smakiem. Swoim wyglądem przypomina klasyczny biały cukier produkowany z buraków, ale jest od niego mniej słodki. W odróżnieniu od niektórych słodzików nie pozostawia nieprzyjemnego posmaku. Po jego spożyciu można odczuwać przyjemny chłód w ustach. Inne nazwy erytrytolu to erytrol i erytryt.
47,38 zł
20,98 zł
49,20 zł
37,21 zł
27,02 zł
20,16 zł
Spis treści:
Spożywanie produktów o słodkim smaku kojarzy się z uczuciem przyjemności. Ta zakodowana genetycznie zależność miała motywować pierwotnych ludzi do poszukiwania energetycznego pokarmu, zapewniającego przetrwanie. Dziś, łatwy dostęp do szerokiego wyboru pożywienia skłania wiele osób do działania przeciwnego - szukania niskokalorycznych wyrobów, pomagających ustrzec się przed przybraniem dodatkowych kilogramów.
Erytrytol o słodkim smaku i praktycznie zerowej ilości dostarczanych kalorii zyskuje coraz większe grono zwolenników. Dzięki swoim właściwościom pozwala zachować w diecie ulubione słodycze bez uszczerbku dla zdrowia i smukłej sylwetki.
Erytrytol - co to jest
Erytrol (druga nazwa produktu) to zyskująca na popularności substancja słodząca, oznaczona na etykietach skrótem E968. Należy do grupy polioli, tzw. alkoholi cukrowych, występujących naturalne m.in. w niektórych owocach, warzywach, grzybach i wodorostach.
Produkowany w postaci drobnych kryształków, przypominających do złudzenia biały cukier, z powodzeniem zastępuje bardziej kaloryczne słodkie składniki deserów, napojów czy gumy do żucia. To popularny wybór wśród niskoenergetycznych słodzików, ponieważ pozwala zachować zwyczajowy smak wyrobów, a dodatkowo nie pozostawia nieprzyjemnego, gorzkiego lub metalicznego posmaku charakterystycznego dla np. sacharyny.
Z czego produkowany jest erytrytol?
Chociaż erytrol można znaleźć w niektórych warzywach, owocach, grzybach kapeluszowych, glonach, porostach, owocach morza oraz pyłkach kwiatów, to w produkcji przemysłowej stawia się na wykorzystanie technik biotechnologicznych. Pozyskiwanie erytrytolu z wyżej wymienionych źródeł byłoby bardzo kosztowne, co skutkowałoby niezwykle wysoką ceną produktu oraz ograniczeniem dostępności dla zwykłych konsumentów. Na masową skalę słodzik ten powstaje w procesie fermentacji z udziałem drożdży:
- Trichosporonoides megachiliensis, kiedy funkcję substratu wyjściowego pełni glukoza (pozyskiwania najczęściej ze skrobi kukurydzianej),
- Yarrowia lipolytica, gdy erytrol wytwarza się na bazie glicerolu.
Drugi sposób jest dużo bardziej opłacalny, ze względu na wykorzystywanie gliceryny odpadowej z produkcji biopaliw.
Ile kcal ma erytrytol, ile wynosi jego IG?
Erytrol to zdecydowanie faworyt wśród zdrowych słodzików o niskiej wartości energetycznej. 1 gram erytrytolu dostarcza tylko 0,2 kcal, czyli 20-krotnie mniej, niż biały cukier! Co dodatkowo istotne, aż 90% spożytego erytrytolu zostaje wydalone z organizmu w niezmienionej postaci - nie ulegając wcześniej procesom metabolicznym, dlatego często można spotkać się ze stwierdzeniem, że erytrytol jest bezkaloryczny.
Równie cenną wartość stanowi indeks glikemiczny erytrolu równy IG 0. Jego spożycie nie podnosi poziomu glukozy we krwi ani insuliny czyniąc go najlepszym wyborem dla diabetyków i osób na diecie odchudzającej.
Czy erytrytol jest zdrowy?
Zła prasa dodatków do żywności, których oznaczenia na etykietach rozpoczynają się od litery E oraz sceptycyzm wobec ogólnie pojętych słodzików wzbudzają wiele wątpliwości wśród konsumentów. W przypadku erytrolu - nie ma się jednak czego bać. To produkt całkowicie bezpieczny i dokładnie przebadany przez największe międzynarodowe organizacje np. Komitet Naukowy UE ds. Żywności (SCF) czy Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Żywności i Rolnictwa (FAO).
Wieloletnie badania wykazały również jego bezpieczeństwo stosowania przez kobiety w ciąży. Wykluczono możliwość jakiegokolwiek negatywnego wpływu na rozwój płodu, a nawet wskazano korzyści ze spożywania erytrolu przez ciężarne. Zmiany hormonalne związane z macierzyństwem prowadzą często do rozwoju próchnicy, a stan zapalny przyzębia może przerodzić się w zakażenie niebezpieczne dla dziecka. Zastąpienie białego cukru erytrytolem ogranicza tworzenie płytki nazębnej, zapobiegając ubytkom i dbając o zdrowie przyszłych mam.
Właściwości erytrytolu
Erytrytol jest mniej słodki od białego cukru. Poziom jego słodyczy w porównaniu do sacharozy wynosi ok. 60-80%. Ze względu na zerową wartość energetyczną erytrytol w części krajów Unii Europejskiej jest zaliczany do produktów bezkalorycznych. Światowa Organizacja Zdrowia uznała go za całkowicie bezpieczny dla człowieka. W Polsce został dopuszczony do szerokiego stosowania już w 2008 roku. Te decyzje były poprzedzone wieloletnimi badaniami.
Erytrytol jest powszechnie stosowany w przemyśle spożywczym. Stanowi dodatek do suplementów diety, musztardy, sosów, lodów i gumy do żucia. W USA oraz niektórych krajach azjatyckich substancja ta jest wykorzystywana w jogurtach i napojach. Jego właściwości doceniły także firmy farmaceutyczne. Erytrytol jest często stosowany jako składnik tzw. masy tabletkowej w procesie produkcji leków.
Stosowany jako dodatek do napojów i potraw nie zmienia ich smaku. Erytrytol można wykorzystać nie tylko do bezpiecznego słodzenia kawy czy herbaty, ale także do pieczenia i gotowania. W Polsce stosuje się go także jako dodatek do galaretek, dżemów, marmolad, owoców kandyzowanych i innych wyrobów cukierniczych. Erytrol nie pozostawia obcych posmaków. To różni go od innych tego typu substancji. Z tego względu łączy się go z innymi słodzikami w celu zamaskowania ich smaku oraz poprawy słodkości.
Erytrytol jest także stosowany do zapobiegania zmianom konsystencji oraz barwy danego produktu. W odróżnieniu od białego cukru nie uruchamia mechanizmu, który powoduje częstsze sięganie po słodkie przekąski. Erytrol znajduje również zastosowanie w kosmetyce. Stanowi idealny zamiennik gliceryny, chroniąc przed zepsuciem. W przemyśle chemicznym wykorzystywane są przede wszystkim pochodne erytrolu.
Niska kaloryczność oraz IG równy 0 to niejedyne korzystne cechy erytrolu. Oprócz tego:
- posiada właściwości antyoksydacyjne, chroniąc organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników,
- pomaga zapobiegać próchnicy, ograniczając rozwój i niszczące oddziaływanie bakterii (głównie Streptococcus sobrinus) w jamie ustnej,
- nie wywołuje efektu uzależnienia organizmu, charakterystycznego dla produktów zawierających biały cukier,
- zmniejsza ryzyko otyłości oraz wystąpienia schorzeń zazwyczaj jej towarzyszących, takich jak: choroba niedokrwienna serca, hipercholesterolemia, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca typu 2, zaburzenia oddychania czy zwyrodnienia stawów,
- może być bezpiecznie stosowany przez osoby zmagające się z kandydozą.
Kto nie powinien stosować erytrytolu?
Ogólnie rzecz biorąc nie ma żadnych przeciwwskazań do spożywania erytrytolu, jednak jak mówi rzymskie przysłowie: "Każdy nadmiar szkodzi". Przeprowadzone badania wykazały, że jednorazowe spożycie większej porcji słodzika może wywołać dyskomfort żołądkowo-jelitowy, wzdęcia lub lekki efekt przeczyszczający. Ustalono przy tym maksymalne spożycie niepowodujące kłopotów gastrycznych - 0,8 g na kilogram masy ciała dla kobiet oraz odpowiednio 0,6 g dla mężczyzn. Zaobserwowano także związek pomiędzy konsystencją produktu a graniczną dozą erytrolu - napoje, ze względu na szybki czas trawienia są trudniej tolerowane, niż pokarmy stałe.
Erytrol czy ksylitol
Który słodzik jest lepszy? Obie substancje należą do grupy alkoholi polihydroksylowych i pełnią funkcję zdrowych słodzików. Zarówno cukier brzozowy (ksylitol), jak i erytrytol wykazują działanie przeciwpróchnicze oraz nie uzależniają. Znaczna różnica pojawia się jednak w kaloryczności - erytrol posiada ich dziesięciokrotnie mniej, więc stanowi lepszy wybór dla osób walczących ze zbędnymi kilogramami. Wyróżnia się też zerowym indeksem glikemicznym w przeciwieństwie do ksylitolu, którego IG równe jest 8. Nadmierne spożycie cukru brzozowego często wywołuje efekt przeczyszczający i dyskomfort żołądkowy.
Na korzyść ksylitolu przemawia jednak jego większa dostępność oraz wyższy poziom słodkości, porównywalny z sacharozą. Sprzyja też przyswajaniu witamin z grupy B i wapnia, a także przeciwdziała rozwojowi infekcji drożdżakowych w organizmie.
Jak widać, każdy z produktów ma swoje walory, dlatego podczas dokonywania wyboru najlepiej kierować się własnymi oczekiwaniami i potrzebami. Oba bez wątpienia stanowią zdrowszą alternatywę dla białego cukru!
Zastosowanie erytrytolu w kuchni
Niska wartość energetyczna, słodki smak, a także stabilność w wysokich temperaturach sprawiają, że erytrytol jest popularnym dodatkiem w niskokalorycznych deserach, wypiekach oraz produktach dla diabetyków. Charakterystyczny orzeźwiający posmak czyni go często stosowanym składnikiem gum do żucia i cukierków miętowych.
Erytrol świetnie sprawdza się nie tylko do słodzenia kawy i herbaty, ale też w codziennej domowej kuchni. Należy jednak pamiętać, że charakteryzuje go niższa słodkość, niż znana z konsumpcji białego cukru (oferując ok. 70% efektu smakowego sacharozy). Chcąc uzyskać zwyczajowy smak np. ciasta, zstępując w przepisie cukier zdrowszym zamiennikiem, należy pomnożyć jego ilość przez 1,3 - tak więc 100 g cukru będzie odpowiadało 130 g erytrytolu.
Przetwory z erytrolem
Samodzielnie wykonane kompoty, dżemy, konfitury, syropy i marmolady, w których biały cukier zastąpiono niskokalorycznym słodzikiem, pozwolą cieszyć się ulubionymi smakami lata bez wyrzutów sumienia. Sięgać po nie bez szkody dla zdrowia mogą diabetycy, a także osoby na diecie redukcyjnej. To korzystny wybór również dla przepadających za słodyczami dzieci, chroniący je przed częstą w młodym wieku próchnicą. Oprócz walorów smakowych erytrytol ma pozytywny wpływ na trwałość i konsystencję domowych przetworów. Świetnie sprawdzi się w owocowych nalewkach oraz likierach. Doda smaku piklom, marynatom, sosom i przecierom - zwłaszcza tym z pomidorów.
Słodkie wypieki z erytrytolem
Oprócz wyrobów na bazie drożdży erytrytol doskonale nadaje się do pozostałych cukierniczych słodkości - ciast maślanych, kruchych, ciasteczek, muffinek… Na szczególną uwagę zasługuje sernik z jego dodatkiem, stanowiący przykład zdrowego, wysokobiałkowego deseru, idealnego dla osób na diecie lub intensywnie trenujących fizycznie. Najlepszym przykładem wypieku, który dzięki zamianie białego cukru na erytrytol zupełnie odmienił swoją kaloryczność, są bezy: 100 g tradycyjnych cukrowych "chmurek" to aż 400 kcal, a ich zdrowszego wariantu - jedynie 50 kcal!
Przepisy z erytrytolem
Przepis na niskokaloryczne bezy z erytrytolem
Te lekkie, kruche, a przede wszystkim dietetyczne słodycze świetnie sprawdzą się jako chrupiący smakołyk podany do kawy lub herbaty. Będą też efektowną dekoracją deserów - galaretek, tortów i lodów.
Składniki:
- 130 g erytrolu (najlepiej pudru),
- białka z 2 (wielkość L) lub 3 (wielkość M) jajek,
- szczypta soli.
Sposób przygotowania:
- Rozpoczynając od niskich obrotów miksera i stopniowo je zwiększając, ubijać białka na pianę.
- W momencie, gdy masa zacznie robić się biała i nieprzejrzysta - można zacząć dodawać do niej erytrol - każdorazowo po 1 łyżce nie przerywając ubijania. Pod koniec należy dodać szczyptę soli - co pozwala uzyskać bardziej sztywną konsystencję.
- Kiedy masa uzyska charakterystyczny szklisty połysk i będzie trzymać się ścianek naczynia - można zakończyć ubijanie.
- Uzyskaną mieszankę przełożyć do rękawa cukierniczego i wyciskać na blachę wyłożoną papierem do pieczenia formując małe bezy. Do tego celu sprawdzi się również szpryca lub woreczek z odciętym narożnikiem.
- Ciastka wstawić do piekarnika nagrzanego do 100°C i suszyć przy lekko uchylonych drzwiczkach przez około godzinę - czas zależy od wielkości przygotowanych bezików.
Kolejnym przysmakiem nierozerwalnie kojarzącym się z cukrem jest karmel. Dzięki zastosowaniu erytrytolu można uzyskać jego znacznie zdrowszą wersję, idealną do polewania ciast, lodów, bitej śmietany lub budyniu albo słodki akcent w aromatycznej kawie.
Przepis na karmel z erytrolu
Składniki:
- 250 g erytrytolu,
- 100 ml śmietanki 30% (w temperaturze pokojowej),
- 50 g masła,
- 1 łyżeczka pasty waniliowej,
- 150 ml wody,
- szczypta soli.
Sposób przygotowania:
- Do rondelka z grubym dnem lub powłoką nieprzywieralną wsypać erytrytol i zalać wodą. Podgrzewać do momentu całkowitego rozpuszczenia się kryształków, a potem gotować na małym ogniu bez przykrycia przez 10-15 minut.
- Dodać pastę waniliową, sól, masło i na końcu, cienkim strumieniem nie przerywając mieszania, dodać śmietankę.
- Całość gotować jeszcze przez około pół godziny często mieszając i pilnując, aby masa się nie przypaliła.
Gotowy karmel przelać do słoiczka i przechowywać w lodówce. Chcąc przed podaniem otrzymać jego bardziej płynną konsystencję, należy wstawić go na kilka minut do kąpieli wodnej.
Cena erytrolu
Często przed sięgnięciem po erytrol powstrzymuje jego cena, kilkukrotnie wyższa w porównaniu z kosztem zakupu torebki białego cukru. Warto jednak pamiętać, że w przeciwieństwie do produktu z buraków cukrowych erytrytol wywołuje szereg prozdrowotnych efektów dla ludzkiego organizmu i przede wszystkim - nie szkodzi.
Biorąc również pod uwagę fakt, iż słodkie przekąski nie powinny być podstawą, a jedynie niewielkim dodatkiem w codziennej diecie stosowanie, erytrytolu raczej nie odbije się zbyt mocno na domowym budżecie. Półkilogramowe opakowanie tego zdrowego słodzika można kupić już za kilkanaście złotych - niższa cena może świadczyć o niepewnym pochodzeniu produktu. Dbając o bezpieczeństwo swoje i swoich najbliższych, warto zaopatrywać się u sprawdzonego dostawcy, najlepiej w sklepie ze zdrową żywnością. Obserwując jego asortyment, można czasem trafić na wyrób w promocji.
Krótko podsumowując, erytrytol jest zdrowym, całkowicie bezpiecznym zamiennikiem cukru w diecie. Niska wartość energetyczna i zerowy indeks glikemiczny czynią go produktem odpowiednim dla diabetyków oraz osób na diecie odchudzającej. Wywołuje pozytywny wpływ organizm, zapobiega próchnicy i zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia otyłości. Erytrol doskonale sprawdza się w codziennym gotowaniu - do słodzenia dań i napojów, a także przygotowywania wypieków i przetworów. Warto, aby znalazł się w każdej domowej spiżarni do przyrządzania ulubionych smakołyków bez zbędnych kalorii!
Czy wiesz, że…
… erytrytol dzięki swoim właściwościom obniża wartość energetyczną innych produktów? Dodanie do czekolady erytrolu zamiast zwykłego cukru powoduje zmniejszenie jej kaloryczności o 34%. W przypadku ciasta biszkoptowego wartość energetyczna zmniejsza się o 25%, a w twardych karmelkach nawet o 90%!