BIO Yerba Mate
Yerba mate to napar przyrządzany na bazie ostrokrzewu paragwajskiego, który cieszy się w wielu krajach sporą popularnością. Rytuał picia Yerba Mate zyskuje coraz więcej zwolenników również poza ojczystą Ameryką Południową. Wyrazisty w smaku napój to nie tylko pobudzający zamiennik kawy i herbaty, ale też sposób na dobre samopoczucie każdego dnia. Ciekawa metoda parzenia i podawania yerby stanowią jej dodatkowy, przyciągający zaciekawione spojrzenia, atut.
Czy Yerba Mate to rodzaj herbaty? Jak prawidłowo parzyć susz z ostrokrzewu paragwajskiego? Z czego składa się zestaw do przygotowywania tego południowoamerykańskiego napoju? Garść praktycznych porad i drogowskazów po świecie Yerba Mate czeka pod produktami.
42,46 zł
12,06 zł
41,34 zł
35,30 zł
35,30 zł
35,30 zł
35,30 zł
47,28 zł
42,30 zł
108,03 zł
92,18 zł
Spis treści:
Yerba Mate – co to jest?
Yerba Mate to napar popularny w krajach Ameryki Południowej, przyrządzany z liści i drobnych gałązek ostrokrzewu paragwajskiego. Ten wyjątkowy gatunek rośnie tylko w jednej części świata – pomiędzy rzeką Paraguay i Oceanem Atlantyckim, na terenie Argentyny, Brazylii i Paragwaju. Specyficznie przygotowywany i serwowany napój ceniony jest ze względu na swoje właściwości pobudzające i wzmacniające koncentrację oraz wytrzymałość fizyczną, a także charakterystyczne walory degustacyjne. Na smak naparu wpływa jego odmiana, warunki, w jakich rosła roślina (rodzaj gleby, intensywność nasłonecznienia), okres zbiorów czy długość leżakowania, a także zastosowana metoda suszenia. W pańswach latynoamerykańskich picie Yerba Mate ma również znaczenie dla tradycji i kultury regionu, często odgrywa podobną rolę jak europejskie spotkania przy herbacie lub kawie.
Czy Yerba Mate to herbata?
Zwyczajowe określenie herbata, oprócz napoju przygotowywanego z liści gatunku Camellia sinensis obejmuje również napary przyrządzane na bazie innych krzewów, ziół i suszonych owoców. Podobne brzmienie Yerba Mate i herbata oraz serwowanie w postaci gorącego naparu przyniosło skutek w mylnym nazewnictwie produktu. Ich właściwości, skład chemiczny, jak również sposób parzenia i podawania zdecydowanie się różnią. Chcąc zachować poprawność w tej kwestii, należy pamiętać, że Yerba Mate nie jest herbatą. Chociaż z praktycznego punktu widzenia to nieduża pomyłka, w gronie koneserów południowoamerykańskiego naparu mogłaby wywołać oburzenie.
Jakie są rodzaje Yerba Mate?
Wyróżnia się wiele klasyfikacji yerby, w zależności od jej smaku, intensywności, stopnia rozdrobnienia czy dodatków wzbogacających. Jedna z nich określa też skład suszu – despalada lub sin palo oznacza mieszankę bez gałązek, natomiast con palo – informuje, że oprócz liści w opakowaniu znajdują się też drobne patyczki z ostrokrzewu.
Najbardziej popularny podział rozróżnia produkty w zależności od kraju pochodzenia i przedstawia 4 główne odmiany Yerba Mate, takie jak:
-
argentyńska – o najłagodniejszym smaku z zaledwie nutą goryczy, dającą klarowny napar; to wybór szczególnie polecany osobom nieprzywykłym do picia yerby, pozwalający zdobyć nieco wprawy w jej przyrządzaniu i poznać główne walory wyrobu,
-
brazylijska – wyróżniająca się intensywnie zieloną barwą i charakterystycznym trawiastym smakiem wzbogaconym słodkawymi akcentami; liście zasadniczo mielone są na różne grubości, lecz w tym przypadku – najczęściej bardzo drobno, oferując najpopularniejszy wariant yerby z Brazylii zwany chimarrão,
-
paragwajska – o wyraźnym smaku, wędzonym aromacie oraz sporej zawartości kofeiny; liście są mocno rozdrobnione i zawierają dość dużo pyłu,
-
urugwajska – choć Yerba Mate nie rośnie w Urugwaju, jej duża popularność wśród mieszkańców tego kraju zaowocowała powstaniem charakterystycznej dla niego odmiany; susz otrzymywany wyłącznie z liści jest drobno zmielony i posiada niezbyt intensywną barwę, ze względu na kilkumiesięczny czas leżakowania; mimo łagodnego smaku intensywnie pobudza.
Yerba Mate można też różnicować ze względu na skład:
-
klasyczna – zawierająca jedynie susz ostrokrzewu paragwajskiego o rozmaitym pochodzeniu i różnych walorach degustacyjnych,
-
smakowa – z dodatkiem ziół, suszonych owoców, przypraw korzennych, słodkich liści stewii oraz aromatyzowana np. cytrusami lub czekoladą, a nawet o smaku sangrii czy pinacolady.
Podczas wyboru, warto również zwracać uwagę na dodatkowe oznaczenia, np.:
- suave – oznacza produkty łagodniejsze i bardziej przystępne dla początkujących entuzjastów yerby,
- sin humo, czyli bez dymu – dotyczy wyrobów suszonych na powietrzu, a nie przy zastosowaniu opalanych drewnem pieców.
Jakie właściwości ma Yerba Mate?
Napar z ostrokrzewu paragwajskiego posiada wiele prozdrowotnych właściwości. Oprócz wywoływania pobudzającego efektu, dzięki zawartym w liściach teobrominie i kofeinie (a dokładniej mateinie), yerba jest również źródłem witamin – C, B1, B2 oraz A i E, a także makroelementów – potasu i żelaza. Oprócz tego, picie Yerba Mate:
-
wykazuje działanie moczopędne i detoksykujące,
-
pozwala obniżyć poziom cholesterolu we krwi,
-
wspiera organizm w walce z pasożytami i infekcjami o różnym podłożu,
-
stymuluje trawienie i wzmacnia układ odpornościowy,
-
działa przeciwutleniająco, antyreumatycznie i przeciwzapalnie,
-
łącząc właściwości energetyzujące i prozdrowotne stanowi świetną alternatywę dla herbaty czy kawy.
Co zawiera zestaw do Yerba Mate?
Podstawowy zestaw do przygotowywania Yerba Mate składa się z matero, bombilli oraz suszu. Choć wybór odpowiednich liści nie jest prostym zadaniem, to głównie dwie pierwsze nazwy wywołują zakłopotanie.
Matero – to naczynie do parzenia i picia Yerba Mate o kształcie kropli ze ściętą górą. Tradycyjnie matero wykonywane jest z tykwy, jednak dziś można powszechnie kupić naczynia ceramiczne oraz szklane. Dużą popularnością cieszą się również te wykonane z drewna palo santo, z zewnętrznymi metalowymi okuciami. Osoby, które pierwszy raz będą samodzielnie przyrządzać i kosztować yerby mogą z powodzeniem użyć dowolnego kubka, a dopiero gdy zechcą włączyć ten południowoamerykański napar do swojej diety – zainwestować w specjalistyczne naczynie
Bombilla – rurka do picia zakończona sitkiem. Te charakterystyczne słomki produkowane są z rozmaitych materiałów – stali, bambusa, a nawet srebra czy brązu. Końcowa część bombilli zwieńczona filtrem może mieć różne kształty – kulisty, płaski, walcowaty lub w formie łyżeczki. Warto wybierać modele rozkręcane, umożliwiające dokładne umycie rurki oraz dopasowane długością do wielkości matero.
Susz – to wybrany rodzaj Yerba Mate. Osobom początkującym poleca się zwłaszcza mieszanki argentyńskie, jako najłagodniejsze w smaku, mało pyliste i grubo cięte. Są najłatwiejsze w przygotowaniu i nie powinny zatkać bombilli. Liście odmian brazylijskich kuszą słodkawym smakiem i intensywnie zieloną barwą, lecz najpowszechniej występuje wśród nich typ chimarrão, a to nienajlepszy wybór dla osób poczatkujących – przygotowanie napoju z wyjątkowo pylistego suszu wymaga sporo wprawy, a ciągłe zatykanie się rurki może być irytujące. Chcąc jednak sięgnąć po produkt z Brazylii, warto zdecydować się na typ green, o grubociętych liściach. Na początku swojej przygody z Yerba Mate polecane są również warianty aromatyzowane z owocami. Są zazwyczaj łagodniejsze w smaku, a znane dodatki takie jak cytrusy czy mięta pozwalają znaleźć punkt zaczepienia wśród mieszanki nowości, ułatwiając oswojenie się z produktem.
Gotowe zestawy do Yerba Mate
Dobrym wyborem dla początkujących entuzjastów picia Yerba Mate będzie gotowy zestaw, złożony z odpowiedniego suszu, matero i bombilli. Są one skomponowane w taki sposób, by ułatwić przygotowanie pierwszych naparów, a także poznać smak napoju z ostrokrzewu paragwajskiego zaczynając od jego najłagodniejszych wersji. Tego typu komplet do yerby to świetny prezent dla osób lubiących nowinki kulinarne oraz ciekawe wyroby z różnych zakątków świata. Wybór zestawu dla dwojga pozwoli obdarować parę podróżników, będzie też interesującym prezentem ślubnym. Decydując się na jego zakup, można również zapoczątkować nową wspólną tradycję wśród przyjaciół i przyjemnie spędzać czas degustując egzotyczne mieszanki.
Jak parzyć Yerba Mate?
Przyrządzanie naparu z ostrokrzewu paragwajskiego uznawane jest za sztukę i mistyczne doświadczenie. Wymaga zaangażowania, cierpliwości i uważności, pozwalając oderwać się od spraw natrętnie zaprzatających myśli. Chcąc prawidłowo przygotować smaczny napar z Yerba Mate, trzeba zaopatrzyć się w odpowiedni zestaw, a następnie postępować według instrukcji.
-
Filiżankę lub profesjonalne matero należy uzupełnić suszem do połowy objętości naczynia. Na początku można zastosować nieco mniej liści, a stopniowo przyzwyczajając się do ich smaku – regulować proporcje w zależności od pożądanej mocy naparu.
-
Przykrywając dłonią górę naczynia, trzeba obrócić je o 180 stopni i chwilę potrząsać, tak aby finalnie pył z mieszanki pozostał w wierzchniej warstwie matero.
-
Susz należy zalać odrobiną przegotowanej wody, o temperaturze pomiędzy 70 a 80 st. Celsjusza. Nie należy go mieszać, by uniknąć opadnięcia pyłu na dno i zatkania bombilli.
-
Gdy liście napęcznieją, trzeba dopełnić naczynie wodą. Po chwili (czyli około 2–3 minutach) parzenia napój jest gotowy do picia.
Te same liście można zalewać wielokrotnie, dlatego chcąc uniknąć częstych wycieczek do kuchni, warto mieć w swoim zestawie do Yerba Mate co najmniej litrowy termos, w którym będzie czekała woda o odpowiedniej temperaturze.
Tereré – Yerba Mate na zimno
Oprócz tradycyjnego zalewania suszu gorącym płynem, na bazie yerby można przygotować również napój metodą cold brew. Należy postępować podobnie jak w przypadku przyrządzania naparu zwyczajowym sposobem, z tą różnicą, że użyta woda powinna być zimna, a nawet – zawierać kostki lodu. Do tereré świetnie nadaje się susz z dodatkiem owoców lub delikatnych ziół, takich jak rumianek czy mięta. Chłodne Yerba Mate podane z plasterkami orzeźwiających cytryn, pomarańczy oraz słodzone cukrem trzcinowym cieszy się szczególną popularnością podczas upalnych dni. Serwowane na letnim garden party lub w czasie weekendowego grillowania z pewnością zyska szerokie grono miłośników.
W jakim wieku można zacząć pić Yerba Mate?
Wiedząc, że napar z ostrokrzewu paragwajskiego zawiera sporo kofeiny, wiele osób dziwi się, widząc zdjęcia z Ameryki Południowej, na których z matero popijają już kilkulatki. Czy to odpowiedni napój dla całej rodziny, a zwłaszcza najmłodszych jej członków? Możliwe, lecz kluczem, tak jak w wielu innych przypadkach, jest dawka i zdrowy rozsądek. Chociaż bez chwili zawahania podaje się dzieciom herbatę bogatą w teinę (czyli kofeinę), serwowanie im filiżanki małej czarnej budzi jednak sprzeciw. Podobnie jest z Yerba Mate – czy słusznie?
Młody organizm zazwyczaj nie potrzebuje dodatkowego pobudzenia, a kiedy w diecie dziecka znajdują się słodycze, kolejna dawka energetyzującego produktu może wywołać trudności ze skupieniem uwagi, nadpobudliwość i drażliwość. Picie yerby w krajach latynoamerykańskich wiąże się z kulturą, stanowiąc codzienność mieszkańców tego regionu. Nie powinien więc zaskakiwać widok tamtejszych dzieci z matero, ponieważ są one oswojone z jego smakiem i właściwościami, natomiast podawany im napar jest zazwyczaj bardzo słaby.
Czy Yerba Mate jest dobra na odchudzanie?
Napar z ostrokrzewu paragwajskiego zyskał sławę nie tylko ze względu na swoje walory pobudzające, ale też korzystny wpływ na sylwetkę. Zawarta w napoju mateina stymuluje metabolizm i hamuje apetyt. Pomaga dzięki temu skutecznie opanować podjadanie oraz zmniejszyć ilość przyjmowanych kalorii. Walcząc z dodatkowymi kilogramami, warto popijać napar zarówno bezpośrednio przed posiłkami, jak i między nimi. Ponadto Yerba Mate redukuje uczucie senności i odczuwanie zmęczenia, co pozwala na dłuższą aktywność fizyczną, a także umysłową. Przyspiesza też spalanie tkanki tłuszczowej oraz dostarcza cennych witamin i minerałów.
W jakim sklepie kupić yerba mate?
Wybór właściwego opakowania może być trudny, zwłaszcza dla osób rozpoczynających poznawanie i picie yerby. Wiele sklepów oferuje Yerba Mate, zarówno w wariantach podstawowych, jak i smakowych, pochodzącą z różnych krajów lub plantacji. Najlepiej, nie chcąc zrazić się do produktu, sięgać po wysokiej jakości susz z ekologicznych upraw. Tego typu wyroby gwarantują pełnię walorów degustacyjnych i prozdrowotnych. Rośliny są wolne od pozostałości herbicydów czy pestycydów, a przy tym kultywowane w tradycyjny, naturalny i bezpieczny dla środowiska sposób.
Chcąc dokonać świadomego wyboru, należy unikać robienia zakupów pod wpływem chwili i sięgania po przypadkowe opakowania Yerba Mate znalezione na promocji w supermarkecie. Mogą to być liście i gałązki niskiej jakości, pochodzące z nieekologicznej plantacji lub o zbyt silnym smaku czy aromacie. Internetowy sklep ze zdrową żywnością oferuje certyfikowane produkty oraz możliwość dokładnego zapoznania się ze składem, pochodzeniem i walorami rozmaitych wyrobów. To dobre miejsce do zakupu pierwszego zestawu do yerba mate, pozwalające uniknąć zarówno gorzkiego smaku rozczarowania oraz straty pieniędzy, jak i niemożliwej do przełknięcia goryczy źle dobranego suszu.
Ciekawostki o Yerba Mate
- Uważa się, że picie Yerba Mate zapoczątkowało plemię Guarani, zamieszkujące puszczę tropikalną Ameryki Południowej. Korzystali oni z mocy liści ostrokrzewu podczas długich i wyczerpujących polowań, ponieważ dodawały energii, pomagały stłumić głód i uspokoić napięte nerwy. Przekazywanie sobie tykwy z naparem pomiędzy myśliwymi zacieśniało więzy społeczne oraz wzmacniało poczucie wspólnoty.
- Swoją dzisiejszą nazwę Yerba Mate zawdzięcza hiszpańskim misjonarzom, przybyłym do Ameryki Południowej w XVII wieku. Obserwowali oni picie przez lokalne plemiona intrygującego ziołowego naparu z wydrążonych tykw. Sami Indianie określali swój cudowny napój jako „caa”, lecz obcojęzyczni jezuici stworzyli dla niego nowy termin. Z połączenia hiszpańskiego hierba (zioło) i indiańskiego mati (tykwa) powstało używane do dziś miano.
- Pierwszy raz Yerba Mate pojawiła się na ziemiach polskich pod koniec XIX wieku, wraz z powracającymi z Ameryki Południowej emigrantami. Polacy trudniący się na obczyźnie uprawą ostrokrzewu paragwajskiego poznali moc jego liści w praktyce i chcieli podzielić się nią z rodakami. Niestety były to czasy zaborów, kiedy na terenie dawnej Rzeczypospolitej prym wiedli rosyjscy kupcy, zajmujący się handlem herbatą. Dostrzegli oni zagrożenie w nowym naparze i przyczynili się do obłożenia go tak wysokimi podatkami, że import yerby przestał być opłacalny.
Yerba mate - podsumowanie
Picie Yerba Mate to pewnego rodzaju rytuał cieszący się dużą popularnością. Mający swoje korzenie w Ameryce Południowej, stopniowo zdobywa coraz większe grono zwolenników na całym świecie. Dość specyficzny smak i wyrazisty zapach mogą początkowo odstraszać, jednak wraz z kolejnymi porcjami napoju zaczyna dostrzegać się wiele przyjemnych akcentów oferowanych przez napar. Dodatkowo korzyści płynące z jego spożywania, takie jak usprawnienie metabolizmu, utrata zbędnych kilogramów, większa ilość energii na co dzień oraz lepsza odporność, stawiają napój z ostrokrzewu paragwajskiego wśród tych najbardziej cenionych przez świadomych konsumentów. Warto sięgnąć po Yerba Mate i włączyć je do swojej codziennej diety!