Opinie o Nas
do kasy suma: 0,00 zł
Producenci
Może Cię zainteresuję:
Ghee Masło Klarowane Bezglutenowe BIO 480 g Finck Ayurveda
Ghee Masło Klarowane Bezglutenowe BIO 480 g Finck Ayurveda

61,98 zł

Cena regularna:

70,43 zł

Najniższa cena: 61,98 zł
szt.
Masło Klarowane Ghee BIO 250 g Bio Planet
Masło Klarowane Ghee BIO 250 g Bio Planet

35,38 zł

Cena regularna:

40,21 zł

Najniższa cena: 32,85 zł
szt.
Masło Klarowane Ghee BIO 425 g Bio Planet
Masło Klarowane Ghee BIO 425 g Bio Planet

54,03 zł

Cena regularna:

61,40 zł

Najniższa cena: 50,78 zł
szt.
 

biosklep.com.pl Reviews with ekomi-pl.com

BIO BIO Masło klarowane

Masło klarowane to wyjątkowy tłuszcz o długiej historii, który zdobywa coraz większą popularność dzięki swoim zdrowotnym właściwościom i wszechstronnemu zastosowaniu w kuchni. Wytwarzane przez usunięcie wody, białek mlecznych i laktozy z masła, masło klarowane zyskuje na stabilności termicznej, co sprawia, że doskonale nadaje się do smażenia i pieczenia. Bogate w witaminy A, D, E i K, a także w zdrowe kwasy tłuszczowe, masło klarowane jest cenione w medycynie naturalnej i diecie ayurvedyjskiej.

Masło klarowane wytwarzane jest także w krajach azjatyckich, na Bliskim Wschodzie oraz w Afryce. Proces klarowania jest doskonale znany również w Europie. Masło klarowane jest wykorzystywane w najlepszych restauracjach. Coraz częściej stosuje się je podczas przygotowania posiłków w domu.

 

Masło Klarowane

Ghee Masło Klarowane Bezglutenowe BIO 480 g Finck Ayurveda

Ghee Masło Klarowane Bezglutenowe BIO 480 g Finck Ayurveda
Ghee Masło Klarowane Bezglutenowe BIO 480 g Finck Ayurveda

Ghee to zdrowe masło klarowane - powstałe wskutek usunięcia białka i innych substancji tak, że pozostaje czysty tłuszcz, który nie uwalnia już szkodliwych substancji w wyniku podgrzania.

Jest ważnym elementem diety ajurwedyjskiej ze względu na bogaty wachlarz zastosowań - można dodać je do ciepłego mleka, roztopić i polać gotowane warzywa, usmażyć jajecznicę, placki wegetariańskie, naleśniki czy mięsne kotlety oraz używać do głębokiego smażenia.

Masło klarowane nadaje przygotowanym potrawom charakterystyczny pyszny, maślany smak a jego olbrzymią zaletą jest to, że w podgrzanym nawet do bardzo wysokiej temperatury nie powstają szkodliwe substancje wskutek spalania i ghee nie przypala się tak jak zwykłe masło.

Składniki:
bezwodny tłuszcz MLECZNY* (100%)
* certyfikowany składnik ekologiczny

Dostępność: duża ilość

Czas wysyłki: do 48 godzin

Cena:

61,98 zł

Cena regularna: 70,43 zł

Najniższa cena: 61,98 zł
szt.
  • promocja

Ghee Masło Klarowane Bezglutenowe BIO 220 g Finck Ayurveda

Ghee Masło Klarowane Bezglutenowe  BIO 220 g Finck Ayurveda
Ghee Masło Klarowane Bezglutenowe BIO 220 g Finck Ayurveda

Ghee to zdrowe masło klarowane - powstałe wskutek usunięcia białka i innych substancji tak, że pozostaje czysty tłuszcz, który nie uwalnia już szkodliwych substancji w wyniku podgrzania.

Składniki:
tłuszcz mleczny* (100%)
* certyfikowany składnik ekologiczny

Dostępność: duża ilość

Czas wysyłki: do 48 godzin

Cena:

37,33 zł

szt.

Masło Klarowane Ghee BIO 250 g Bio Planet

Masło Klarowane Ghee BIO 250 g Bio Planet
Masło Klarowane Ghee BIO 250 g Bio Planet

Masło Klarowane Ghee BIO 250 g Bio Planet 

Masło klarowane polecamy do pieczenia, duszenia, smażenia lub jako dodatek do potraw w celu wzmocnienia smaku. 

Dostępność: duża ilość

Czas wysyłki: do 48 godzin

Cena:

35,38 zł

Cena regularna: 40,21 zł

Najniższa cena: 32,85 zł
szt.
  • promocja

Masło Klarowane Ghee BIO 425 g Bio Planet

Masło Klarowane Ghee BIO 425 g Bio Planet
Masło Klarowane Ghee BIO 425 g Bio Planet

Masło Klarowane Ghee BIO 425 g Bio Planet

Masło klarowane polecamy do pieczenia, duszenia, smażenia lub jako dodatek do potraw w celu wzmocnienia smaku.

Dostępność: duża ilość

Czas wysyłki: do 48 godzin

Cena:

54,03 zł

Cena regularna: 61,40 zł

Najniższa cena: 50,78 zł
szt.
  • promocja

Spis treści:

Co to jest masło klarowane?

Masło klarowane, znane również jako "ghee" w kuchni indyjskiej, to rodzaj masła, z którego usunięto białko mleka oraz wodę. W efekcie powstaje złocisty tłuszcz o wyjątkowej klarowności, bogatym smaku i aromacie. Jego nazwa pochodzi od procesu, który jest stosowany w celu usunięcia niepożądanych składników z masła.

Proces klaryfikacji masła polega na podgrzewaniu masła na małym ogniu, aż wszystkie białka mleka opadną na dno garnka, a woda wyparuje. Pozostała część, czyli klarowny, złocisty tłuszcz, to właśnie masło klarowane. Ma dłuższy czas przechowywania niż zwykłe masło, a także wyższą temperaturę dymienia, co sprawia, że jest idealne do smażenia i pieczenia.

Masło klarowane jest cenione za swoje walory kulinarne, zdrowotne i kulturowe. W kuchniach takich jak indyjska czy śródziemnomorska masło klarowane jest używane od wieków jako podstawowy składnik wielu potraw. W diecie ayurvedyjskiej masło klarowane, czyli ghee, jest uważane za źródło dobrego zdrowia i energii, a także stosowane w tradycyjnych praktykach leczniczych.

masło klarowane

Historia i pochodzenie masła klarowanego

Masło klarowane ma długą i bogatą historię, sięgającą tysięcy lat wstecz. Jego korzenie można odnaleźć w kulturach starożytnego Bliskiego Wschodu, Indii i później w Europie.

W starożytnym Egipcie masło klarowane było używane jako tłuszcz do smażenia, balsam do ciała oraz w medycynie. Archeolodzy odkryli naczynia z masłem klarowanym w grobowcach egipskich, co świadczy o jego znaczeniu w tamtejszej kulturze.

W starożytnych Indiach masło klarowane, znane jako ghee, było wyjątkowo cenione zarówno jako produkt spożywczy, jak i leczniczy. W tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej ghee było uważane za źródło zdrowia, energii oraz lekarstwo na różne dolegliwości. Dzięki swoim właściwościom odżywczym i leczniczym, ghee było również ważnym elementem rytuałów religijnych, takich jak ofiary czy ceremonie oczyszczające.

W krajach śródziemnomorskich, takich jak Grecja czy Rzym, masło klarowane również było powszechnie używane w kuchni. Rzymianie używali go jako alternatywę dla oliwy z oliwek i jako składnik kosmetyków.

W średniowiecznej Europie masło klarowane zyskało na popularności jako źródło tłuszczu w kuchni. Jego wyjątkowe cechy, takie jak długi okres przechowywania oraz wyższa temperatura dymienia, czyniły go atrakcyjnym produktem dla ludzi, którzy nie mieli dostępu do świeżego masła.

Dziś masło klarowane jest nadal popularne na całym świecie, zwłaszcza w kuchni indyjskiej, bliskowschodniej, afrykańskiej oraz w niektórych krajach europejskich. Jego niezwykłe właściwości kulinarne, zdrowotne i kulturowe przyczyniają się do trwałości tej maślanej tradycji.

Właściwości zdrowotne masła klarowanego

Masło klarowane posiada wiele korzystnych właściwości zdrowotnych, które wynikają z jego unikalnego składu i procesu klaryfikacji. Poniżej przedstawiamy kilka z nich:

  1. Brak laktozy i kazeiny: podczas procesu klaryfikacji z masła usuwane są białka mleka, takie jak kazeina i laktoalbumina, co sprawia, że masło klarowane jest lepszym wyborem dla osób z nietolerancją laktozy lub alergią na białka mleka.

  2. Bogate źródło witamin: masło klarowane jest bogate w witaminy rozpuszczalne w tłuszczach, takie jak witamina A, D, E i K, które są niezbędne dla zdrowia oczu, kości, układu odpornościowego i skóry.

  3. Zawiera zdrowe kwasy tłuszczowe: masło klarowane zawiera zdrowe kwasy tłuszczowe, takie jak kwas oleinowy i kwas linolowy. Kwas oleinowy, który jest również obecny w oliwie z oliwek, ma właściwości przeciwzapalne, podczas gdy kwas linolowy (omega-6) jest niezbędnym składnikiem błon komórkowych i wpływa na pracę układu nerwowego.

  4. Wspomaga układ trawienny: dzięki obecności kwasów tłuszczowych masło klarowane może pomóc w prawidłowym funkcjonowaniu układu trawiennego, wpływając na zdrowie błony śluzowej jelit.

  5. Ma wyższą temperaturę dymienia: masło klarowane ma wyższą temperaturę dymienia (ok. 250°C) niż zwykłe masło, co oznacza, że jest bardziej stabilne podczas smażenia i pieczenia. Tłuszcze o niższej temperaturze dymienia ulegają rozkładowi na wolne rodniki, które mogą być szkodliwe dla zdrowia.

  6. Działa przeciwzapalnie: w ajurwedzie ghee jest uważane za przeciwzapalne, co przypisuje się obecności kwasów tłuszczowych, takich jak kwas butyrynowy. Kwas ten jest również obecny w masłem klarowanym i może wspomagać zdrowie jelit.

Warto jednak pamiętać, że masło klarowane to wciąż tłuszcz nasycony, co oznacza, że spożywanie go w nadmiarze może prowadzić do wzrostu poziomu cholesterolu LDL i innych problemów zdrowotnych. Dlatego ważne jest, aby spożywać masło klarowane z umiarem i w ramach zrównoważonej diety.

Masło klarowane w medycynie naturalnej

Masło klarowane jest powszechnie stosowane w medycynie naturalnej, zwłaszcza w ajurwedzie, starożytnym systemie medycyny pochodzącym z Indii. Oto kilka zastosowań masła klarowanego w medycynie naturalnej:

  1. Wspomaganie trawienia: w ajurwedzie ghee uważane jest za pomocne w wspomaganiu trawienia. Kwas butyrynowy, obecny w maśle klarowanym, pomaga zmniejszać stan zapalny w jelitach i utrzymywać zdrową błonę śluzową jelit.

  2. Leczenie oparzeń i ran: masło klarowane było tradycyjnie stosowane jako naturalne lekarstwo na oparzenia, stłuczenia, rany i inne urazy skórne. Działa kojąco, przyspiesza gojenie się ran i zmniejsza stan zapalny.

  3. Poprawa zdrowia psychicznego: ghee jest często stosowane w ajurwedzie jako środek na stres, niepokój i problemy ze snem. Ma właściwości uspokajające i harmonizujące, które mogą wpłynąć na równowagę emocjonalną i zdrowie psychiczne.

  4. Wzmocnienie układu odpornościowego: dzięki wysokiej zawartości witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, takich jak witamina A, D, E i K, masło klarowane może wspierać układ odpornościowy i pomagać w walce z infekcjami.

  5. Detoksykacja: w ajurwedzie ghee jest często stosowane jako środek oczyszczający i detoksykujący. Pomaga usuwać toksyny z organizmu, oczyszcza wątrobę i wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu limfatycznego.

  6. Poprawa funkcji mózgu: Ghee jest uważane za "ojas", czyli żywioł wzmacniający organizm i poprawiający funkcjonowanie mózgu. Zawiera tłuszcze, które są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania komórek nerwowych, co przyczynia się do lepszej pamięci, koncentracji i zdolności poznawczych.

  7. Oczyszczanie energetyczne: w ajurwedzie i niektórych praktykach medycyny naturalnej ghee jest używane w celach oczyszczania energetycznego. Masło klarowane jest częścią różnych rytuałów, takich jak oddychanie, medytacja i praktyki jogi.

  1. Wspomaganie zdrowia stawów: w ajurwedzie ghee jest stosowane jako środek wspomagający zdrowie stawów, dzięki właściwościom przeciwzapalnym i wzmacniającym tkanki. Może być używane jako masaż lub dodatek do diety, aby złagodzić objawy chorób stawów, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów czy artretyzm.

  2. Wspieranie zdrowia skóry: ze względu na swoje właściwości nawilżające i odżywcze, masło klarowane jest często stosowane jako naturalny balsam do skóry. Może pomóc w leczeniu suchości, łuszczycy, egzemy i innych problemów skórnych.

  3. Wzmacnianie zdrowia włosów: masło klarowane może być stosowane jako naturalny balsam do włosów, aby zapewnić im nawilżenie, wzmacniać cebulki włosów i przeciwdziałać wypadaniu włosów. Można go stosować bezpośrednio na włosy jako maskę lub dodać do szamponu lub odżywki.

  4. Balansowanie hormonów: w medycynie naturalnej ghee jest często stosowane jako środek wspomagający równowagę hormonalną. Zawiera kwasy tłuszczowe i witaminy, które mogą wpłynąć na prawidłowe funkcjonowanie gruczołów hormonalnych, takich jak tarczyca, przysadka mózgowa czy nadnercza.

  5. Wspieranie zdrowia serca: choć masło klarowane jest bogate w tłuszcze nasycone, niektóre badania sugerują, że może wspierać zdrowie serca, jeśli spożywane z umiarem. Kwas butyrynowy, obecny w masłem klarowanym, może wpływać na zmniejszenie stanu zapalnego, który jest jednym z czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.

Należy jednak podkreślić, że wiele z tych zastosowań masła klarowanego opiera się na tradycyjnych praktykach i doświadczeniach, a nie wszystkie zostały potwierdzone przez naukę. Przed wprowadzeniem masła klarowanego do swojej diety lub terapii, warto skonsultować się z lekarzem lub specjalistą ds. żywienia, aby upewnić się, że jest to odpowiedni wybór dla Twojego zdrowia.

Masło klarowane w diecie Ayurvedyjskiej

Masło klarowane, szczególnie w postaci ghee, odgrywa istotną rolę w ajurwedzie, starożytnym indyjskim systemie medycyny i holistycznym podejściu do zdrowia. W diecie ajurwedyjskiej, ghee uważane jest za silnie odżywcze i korzystne dla zdrowia. Oto, jak masło klarowane wpisuje się w dietę ajurwedyjską i dlaczego jest tak cenione:

  1. Dosha: w ajurwedzie istnieją trzy główne typy energetyczne, zwane doshami: vata, pitta i kapha. Dieta ajurwedyjska ma na celu zachowanie równowagi między tymi trzema doshami. Ghee jest uważane za szczególnie korzystne dla równowagi doszy pitta, ze względu na swoje właściwości chłodzące, ale jest również zalecane dla osób z doszą vata i kapha.

  2. Przyswajalność: ghee jest łatwo przyswajalne i przyspiesza trawienie, co jest kluczowe w ajurwedyjskim podejściu do zdrowia. W ajurwedzie uważa się, że zdrowie zaczyna się w jelitach, a ghee pomaga utrzymać równowagę i zdrowie jelit.

  3. Ojas: ghee jest uważane za pokarm ojas, czyli życiodajnej energii, która wzmacnia i odżywia organizm. Ojas jest kluczowym elementem ajurwedycznej diety, a ghee pomaga wzmacniać ojas, wspierając witalność i ogólne samopoczucie.

  4. Przeciwutleniacze i witaminy: ghee jest bogate w przeciwutleniacze, takie jak witamina A, E i K, które mają działanie odżywcze na organizm, wspomagają zdrowie skóry, wzrok i układ odpornościowy.

  5. Kwas butyrynowy: ghee jest bogate w kwas butyrynowy, który działa przeciwzapalnie i wspiera zdrowie jelit. Kwas butyrynowy może również przyczynić się do poprawy funkcji mózgu, utrzymania zdrowia serca i wspierania równowagi hormonalnej.

  6. Medytacja i praktyki duchowe: w ajurwedzie ghee jest często stosowane podczas medytacji, modlitw i innych praktyk duchowych, jako sposób na oczyszczanie i wzmacnianie umysłu.

  7. Gotowanie: ghee jest szeroko stosowane w ajurwedyjskich przepisach kulinarnych, nie tylko ze względu na swoje zdrowotne właściwości, ale także dlatego, że jest wyjątkowo stabilne podczas gotowania i smażenia.

Przed wprowadzeniem masła klarowanego, szczególnie w postaci ghee, do diety ajurwedyjskiej lub jakiejkolwiek innej diety, warto skonsultować się z lekarzem, dietetykiem lub specjalistą ds. żywienia, aby upewnić się, że jest to odpowiedni wybór dla Twojego zdrowia.

W diecie ajurwedyjskiej istotne jest utrzymanie równowagi i wszechstronne podejście do zdrowia, które uwzględnia nie tylko żywienie, ale także styl życia, aktywność fizyczną, praktyki duchowe i emocjonalne oraz indywidualne potrzeby organizmu. Masło klarowane może być wartościowym dodatkiem do diety ajurwedyjskiej, ale powinno być spożywane z umiarem i w ramach zrównoważonej diety, opartej na różnorodnych, naturalnych i odżywczych produktach.

Masło klarowane w kuchniach świata

Masło klarowane, znane również jako ghee, jest popularnym składnikiem kulinarnym w różnych kuchniach na całym świecie. Jego wyjątkowy smak, stabilność termiczna i zdrowotne właściwości sprawiają, że jest cenione zarówno przez kucharzy, jak i smakoszy. Oto niektóre z kuchni świata, w których masło klarowane odgrywa istotną rolę:

  1. Kuchnia indyjska: ghee, czyli masło klarowane, jest kluczowym składnikiem kuchni indyjskiej. Stosowane jest jako tłuszcz do smażenia, pieczenia i duszenia, a także jako składnik sosów i curry. Ghee dodaje potrawom głęboki, orzechowy smak i aksamitną konsystencję.

  2. Kuchnia bliskowschodnia: w kuchniach takich jak irańska, turecka czy libańska, masło klarowane jest również często używane. Stosuje się je do smażenia i pieczenia, a także jako dodatek do ryżu, kasz i innych potraw zbożowych. W niektórych regionach masło klarowane jest używane do przygotowania słodyczy, takich jak baklava czy halva.

  3. Kuchnia etiopska: w kuchni etiopskiej masło klarowane, znane jako niter kibbeh, jest podstawowym składnikiem. Niter kibbeh to aromatyczne masło klarowane, wzbogacone o przyprawy takie jak kolendra, kardamon, cynamon, kurkuma i imbir. Stosowane jest jako baza do różnych potraw, takich jak mięso duszone, warzywa czy dania z soczewicą.

  4. Kuchnia francuska: w kuchni francuskiej masło klarowane jest używane w przypadku wymagających potraw, które wymagają wyższych temperatur smażenia. Masło klarowane jest idealne do smażenia ryb, mięsa i warzyw, ponieważ nie spala się tak łatwo jak zwykłe masło. Stosowane jest także jako składnik sosów, takich jak bearnaise czy hollandaise.

  5. Kuchnia polska: w polskiej kuchni masło klarowane jest również stosowane, szczególnie w daniach wymagających smażenia na dużym ogniu, jak placki ziemniaczane, kotlety czy pierogi. Masło klarowane dodaje potrawom delikatny, orzechowy smak, który wyróżnia się na tle innych tłuszczów.

To tylko kilka przykładów kuchni, w których masło klarowane odgrywa istotną rolę. Ze względu na swoje właściwości kulinarne i zdrowotne, masło klarowane można wykorzystać w praktycznie każdej kuchni, zastępując inne tłuszcze lub dodając głębi smaku i aksamitnej.

Ghee a masło klarowane - czym się różnią?

Ghee i masło klarowane są czasami używane zamiennie, jednak są to dwa nieco różne produkty, choć oparte na tym samym procesie klaryfikacji masła. Oba mają za zadanie usunąć białko mleka (kazeinę i laktoalbuminę) oraz wodę z masła, pozostawiając wyłącznie tłuszcz. Różnica między nimi polega głównie na czasie gotowania oraz pochodzeniu.

  1. Czas gotowania: masło klarowane jest produktem uzyskiwanym w wyniku podgrzewania masła do momentu, gdy białka mleka opadną na dno garnka, a woda wyparuje. Proces ten jest zazwyczaj krótszy niż w przypadku ghee. Ghee jest podgrzewane dłużej, aż białka mleka zaczynają się brązowić, co nadaje mu nieco intensywniejszy, orzechowy smak oraz ciemniejszy, bardziej bursztynowy kolor.

  2. Pochodzenie: choć zarówno masło klarowane, jak i ghee są obecne w różnych kuchniach na całym świecie, to jednak masło klarowane jest bardziej kojarzone z kuchnią europejską, szczególnie śródziemnomorską, podczas gdy ghee jest typowe dla kuchni indyjskiej i ajurwedyjskiej.

  3. Zastosowanie: w praktyce zarówno masło klarowane, jak i ghee można stosować wymiennie w kuchni, ponieważ mają zbliżone właściwości i temperaturę dymienia. Ghee może jednak mieć nieco głębszy smak i aromat, co może wpłynąć na ostateczny efekt dania. W tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej ghee jest używane do celów leczniczych i terapeutycznych, podczas gdy masło klarowane pełni głównie rolę produktu kulinarnego.

Zatem, główną różnicą między masłem klarowanym a ghee jest czas gotowania oraz pochodzenie. Obie substancje mają podobne właściwości kulinarne, ale ghee ma bardziej intensywny smak i jest bardziej związane z kulturą indyjską i ajurwedą.

Masło klarowane a dieta ketogeniczna

Masło klarowane może być korzystnym dodatkiem do diety ketogenicznej ze względu na jego wartości odżywcze i wysoką zawartość tłuszczów. Dieta ketogeniczna to sposób odżywiania oparty na niskim spożyciu węglowodanów, umiarkowanym spożyciu białka i wysokim spożyciu tłuszczów. Głównym celem diety jest indukcja stanu ketozy, w którym organizm zaczyna spalać tłuszcze jako główne źródło energii zamiast glukozy.

Masło klarowane jest bogate w zdrowe tłuszcze, które są kluczowe dla diety ketogenicznej. Przyczynia się do utrzymania odpowiedniego bilansu makroskładników, co jest ważne dla osiągnięcia i utrzymania ketozy. Dodatkowo, masło klarowane ma następujące korzyści, które mogą być szczególnie istotne dla osób stosujących dietę ketogeniczną:

  1. Stabilność termiczna: masło klarowane jest bardziej stabilne niż zwykłe masło czy oleje roślinne, dzięki czemu jest doskonałym tłuszczem do smażenia, pieczenia i gotowania na wysokich temperaturach.

  2. Łatwo przyswajalne tłuszcze: masło klarowane jest bogate w średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe (MCT), które są szybko i łatwo przyswajane przez organizm. MCT mogą przyczynić się do zwiększenia produkcji ciał ketonowych, co jest korzystne dla diety ketogenicznej.

  3. Źródło witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: masło klarowane dostarcza witamin A, D, E i K, które są rozpuszczalne w tłuszczach i ważne dla zdrowia kostnego, skóry, wzroku oraz układu odpornościowego. Osoby stosujące dietę ketogeniczną mogą korzystać z tych witamin ze względu na wysoki udział tłuszczów w diecie.

  4. Wspomaganie trawienia: masło klarowane jest bogate w kwas butyrynowy, który może poprawiać zdrowie jelit i ułatwiać trawienie. W diecie ketogenicznej, gdzie spożycie błonnika może być niższe ze względu na niski poziom węglowodanów, zdrowie jelit jest kluczowe dla utrzymania równowagi mikrobioty i ogólnego samopoczucia.

Chociaż masło klarowane może być korzystne dla diety ketogenicznej, ważne jest, aby spożywać go z umiarem, jako część zrównoważonego i różnorodnego planu żywieniowego.

Masło klarowane w kuchni

Masło klarowane jest wszechstronnym składnikiem, który można wykorzystać w wielu różnych potrawach i technikach kulinarnej. Dzięki swojej stabilności termicznej i bogatemu smakowi, masło klarowane może być stosowane zarówno w kuchniach tradycyjnych, jak i nowoczesnych. Oto kilka pomysłów, jak i gdzie można zastosować masło klarowane w kuchni:

  1. Smażenie: masło klarowane ma wyższy punkt dymienia niż zwykłe masło, co oznacza, że można go bezpiecznie używać do smażenia na większym ogniu. Wykorzystaj masło klarowane do smażenia mięsa, ryb, jaj, czy warzyw.

  2. Pieczenie: w pieczeniu, masło klarowane może być używane jako zamiennik innych tłuszczów. Można go dodać do ciast, ciasteczek, czy chleba, nadając im delikatny i bogaty smak.

  3. Gotowanie na parze: masło klarowane może być używane do gotowania na parze, gdy potrzebujesz dodać tłuszczu do potrawy, ale chcesz uniknąć smażenia. Możesz użyć masła klarowanego do przyrządzania warzyw na parze, ryżu czy kasz.

  4. Sosy: masło klarowane może być bazą do różnych sosów, takich jak sos holenderski, bearnaise czy maślany sos czosnkowy. Dodaje one głębi smaku i kremowej konsystencji sosom.

  5. Poprawianie smaku: masło klarowane jest idealne do poprawiania smaku wielu potraw, takich jak zupy, gulasze czy risotto. Dodaj łyżkę masła klarowanego na końcu gotowania, aby nadać potrawie bogatszy, głębszy smak.

  6. Pasty i marynaty: możesz użyć masła klarowanego jako bazy do past i marynat do mięsa czy ryb. Masło klarowane pomoże przeniknąć smakiem i utrzymać mięso soczyste.

  7. Sałatki: możesz użyć masła klarowanego jako składnika sosów do sałatek, mieszając je z octem, musztardą czy innymi przyprawami.

  8. Smarowanie pieczywa: masło klarowane może być używane jako zamiennik zwykłego masła do smarowania pieczywa, tostów czy bułek.

  9. Przyrządzanie popcornu: masło klarowane jest doskonałym wyborem do przyrządzania popcornu, dzięki swojej stabilności termicznej i bogatemu smakowi. Dodaj masło klarowane do garnka z ziarnami kukurydzy, a uzyskasz pyszny i aromatyczny popcorn.

  10. Fondue: masło klarowane może być używane jako tłuszcz do przygotowania fondue, zarówno mięsnego, jak i serowego. Jego stabilność termiczna sprawia, że fondue utrzymuje się w odpowiedniej konsystencji i smaku.

  11. Grillowanie: masło klarowane może być stosowane do smarowania rusztu przed grillowaniem, aby zapobiec przywieraniu potraw. 

  12. Gotowanie w niskiej temperaturze: dzięki swojej stabilności termicznej, masło klarowane jest odpowiednie do gotowania w niskiej temperaturze, na przykład podczas sous-vide czy w kuchence wolno gotującej (wolnowar).

Jak widać, masło klarowane jest niezwykle wszechstronnym składnikiem, który można zastosować w wielu różnych technikach i potrawach kulinarnych. Wykorzystaj jego bogaty smak i stabilność termiczną, aby dodać głębi i aromatu swoim ulubionym daniom.

Masło klarowane bardzo dobre do smażenia

Dużą zaletą masła klarowanego jest wysoka temperatura dymienia. Oznacza to, że można je podgrzewać do 250 stopni. W przypadku najlepszych rodzajów oliwy to maksimum wynosi 210 stopni. Zwykłe masło zaczyna przypalać się po osiągnięciu 100 stopni. Dzięki procesowi klarowania można uzyskać produkt, który jest dobrze przyswajany przez osoby z nietolerancją mleka krowiego i laktozy.

Masło klarowane można wykorzystać do pieczenia, smażenia i gotowania, a także przygotowania sosu holenderskiego, bearneńskiego czy cytrynowego. Świetnie nadaje się do smażenia na głębokim tłuszczu. Nie przypala się, nie dymi oraz nie jełczeje. Masło klarowane podgrzane do wysokiej temperatury nie wydziela żadnych toksyn. Używane do ciasta doskonale zastępuje margarynę.

Przepisy z użyciem masła klarowanego

Oto kilka przepisów z użyciem masła klarowanego, które można wypróbować w domu:

Pieczone warzywa z masłem klarowanym

Składniki:

  • 1 kg mieszanych warzyw (np. marchew, ziemniaki, bataty, dynia)
  • 4 łyżki masła klarowanego
  • sól i pieprz do smaku
  • opcjonalnie: ulubione zioła (np. tymianek, rozmaryn)

Instrukcje:

  1. Rozgrzej piekarnik do 200°C. Umyj, obierz i pokrój warzywa na równomiernie dużą kostkę.

  2. Rozpuść masło klarowane. W dużej misce wymieszaj warzywa z masłem, solą, pieprzem i ziołami.

  3. Rozłóż warzywa na blasze do pieczenia wyłożonej papierem do pieczenia. Piecz przez 40-50 minut, do momentu aż warzywa będą miękkie i lekko zarumienione, mieszając co 15-20 minut. 

    Smażony filet z ryby w maśle klarowanym

    Składniki:

  • 4 filety z ryby (np. dorsz, halibut, łosoś)
  • sól i pieprz do smaku
  • mąka do obtoczenia ryby
  • 3 łyżki masła klarowanego
  • łyżka soku z cytryny
  • 2 łyżki posiekanej pietruszki

Instrukcje:

  1. Przygotuj filety z ryby, umyj je i osusz ręcznikiem papierowym. Posyp solą i pieprzem, obtocz w mące i otrzep z nadmiaru.

  2. W szerokiej patelni rozgrzej masło klarowane. Smaż filety na średnim ogniu, 3-4 minuty z każdej strony, aż będą złociste i lekko chrupiące.

  3. Usuń rybę z patelni, podawaj polane sokiem z cytryny i posypane posiekaną pietruszką.

    Risotto z grzybami na maśle klarowanym

    Składniki:

  • 1 szklanka ryżu arborio
  • 2 łyżki masła klarowanego
  • 1/2 szklanki posiekanej cebuli
  • 1 szklanka pokrojonych świeżych grzybów (np. pieczarki, borowiki, maślaki)
  • 1/2 szklanki białego wina
  • 4 szklanki gorącego bulionu warzywnego
  • 1/4 szklanki startego parmezanu
  • sól i pieprz do smaku

Instrukcje:

  1. W głębokim garnku rozgrzej masło klarowane. Smaż cebulę na maśle przez około 5 minut, aż stanie się szklista.

  2. Dodaj ryż i smaż przez kolejne 2 minuty, mieszając cały czas, aż ryż stanie się lekko przezroczysty.

  3. Dodaj pokrojone grzyby i smaż przez kolejne 3-4 minuty.
  1. Wlej białe wino i gotuj, mieszając, aż większość płynu zostanie wchłonięta przez ryż.

  2. Dodawaj gorący bulion warzywny po jednej szklance na raz, mieszając regularnie. Po każdym dodaniu bulionu, czekaj, aż ryż wchłonie płyn, zanim dodasz kolejną porcję.

  3. Kontynuuj gotowanie i mieszanie aż ryż będzie miękki, ale lekko "al dente" (około 18-20 minut).

  4. Na koniec dodaj starty parmezan, wymieszaj i dopraw do smaku solą oraz pieprzem. Podawaj gorące, najlepiej posypane dodatkowym parmezanem.

    Palak Paneer z masłem klarowanym

    Składniki:

  • 200 g sera paneer, pokrojonego w kostkę
  • 3 łyżki masła klarowanego
  • 1 cebula, posiekana
  • 2 ząbki czosnku, posiekane
  • 1 łyżeczka imbiru, posiekanego
  • 1 zielony chili, posiekany (opcjonalnie)
  • 1 łyżeczka kminu rzymskiego
  • 1 łyżeczka mielonej kolendry
  • 1 łyżeczka garam masala
  • 1/2 łyżeczki kurkumy
  • 1/2 łyżeczki papryki
  • 2 szklanki ugotowanego, zmiksowanego szpinaku
  • 1/2 szklanki śmietany (lub jogurtu naturalnego)
  • sól do smaku

Instrukcje:

  1. W szerokiej patelni rozgrzej masło klarowane. Smaż pokrojony ser paneer na maśle do zarumienienia, następnie wyjmij z patelni i odłóż na bok.

  2. Na tej samej patelni podsmaż cebulę, czosnek, imbir oraz zielone chili (jeśli używasz). Smaż, aż cebula będzie miękka i złocista.

  3. Dodaj kmin rzymski, mieloną kolendrę, garam masala, kurkumę i paprykę. Smaż przez około 1 minutę, aż zioła uwolnią aromat.

  4. Dodaj zmiksowany szpinak, ugotowany ser paneer i śmietanę (lub jogurt). Gotuj przez kolejne 5 minut na średnim ogniu, aż wszystkie składniki się połączą i sos zgęstnieje.

  5. Dopraw do smaku solą i podawaj na gorąco z ryżem basmati lub chlebkiem naan.

    Proste ciasteczka maślane z masłem klarowanym

    Składniki:
  • 1 szklanka masła klarowanego, miękkiego
  • 1/2 szklanki cukru pudru
  • 2 szklanki mąki
  • szczypta soli
  • 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego

Instrukcje:

  1. Rozgrzej piekarnik do 180°C. W misce utrzyj miękkie masło klarowane z cukrem pudrem na puszystą masę.

  2. Dodaj mąkę, sól i ekstrakt waniliowy. Zagnieć ciasto rękoma, aż będzie jednolite.

  3. Uformuj z ciasta małe kuleczki i ułóż je na blasze wyłożonej papierem do pieczenia.

  4. Piecz przez 12-15 minut, aż ciasteczka będą lekko zarumienione na brzegach. Pozostaw do ostygnięcia na kratce.

    Sos czosnkowy z masłem klarowanym

    Składniki:

  • 4 łyżki masła klarowanego
  • 4 ząbki czosnku, drobno posiekane
  • 2 łyżki posiekanej pietruszki
  • sól do smaku

Instrukcje:

  1. W małym rondlu rozpuść masło klarowane na średnim ogniu. Dodaj posiekany czosnek i smaż przez około 1 minutę, aż będzie delikatnie złocisty.

  2. Dodaj posiekaną pietruszkę i sól do smaku. Gotuj przez kolejne 30 sekund, mieszając.

  3. Sos czosnkowy z masłem klarowanym jest idealny do polania pieczonych ziemniaków, ryb, kurczaka, a nawet jako dodatek do pizzy.

Wypróbuj te przepisy, eksperymentuj z masłem klarowanym i odkrywaj nowe smaki, ciesząc się jednocześnie korzyściami zdrowotnymi tego unikalnego tłuszczu.

Jak zrobić masło klarowane w domu

Wykonanie masła klarowanego w domu jest proste i nie wymaga specjalistycznego sprzętu. Oto krok po kroku, jak to zrobić:

Składniki:

  • 500 g niesolonego masła

Instrukcje:

  1. Pokrój masło na małe kostki i umieść je w grubodennym garnku.

  2. Rozpuść masło na średnim ogniu. Kiedy masło się rozpuści, zmniejsz ogień do minimum, aby masło delikatnie się gotowało.

  3. Pozwól masłu gotować się przez około 20-30 minut na niskim ogniu. Białe osady z białka (serwatka) zaczną opadać na dno garnka, a na powierzchni utworzy się warstwa piany.

  4. Staraj się nie mieszać masła podczas tego procesu. Im mniej będziesz mieszać, tym łatwiej będzie oddzielić klarowane masło od osadów.

  5. Kiedy masło będzie wyglądać przejrzyste, a białe osady z białka będą na dnie garnka, zdejmij garnek z ognia.

  6. Ostrożnie zdejmij pianę z wierzchu za pomocą łyżki cedzakowej lub łyżki z otworami.

  7. Przygotuj słoik lub inną szczelny pojemnik, a także sitko wyłożone gazą lub filtr do kawy.

  8. Ostrożnie przelej ciepłe masło przez sitko z gazą lub filtrem do kawy, aby oddzielić klarowane masło od osadów z białka. Osad powinien zostać na gazie lub filtrze, a przezroczyste, złote masło klarowane przeleje się do słoika.

  9. Pozwól masłu klarowanemu ostygnąć, a następnie zamknij pojemnik i przechowuj w lodówce lub w temperaturze pokojowej. Masło klarowane jest stabilne i może być przechowywane nawet przez kilka miesięcy.

W ten sposób otrzymasz własnoręcznie wykonane masło klarowane, które możesz wykorzystać do gotowania, smażenia czy pieczenia.

Dlaczego warto wybierać BIO masło klarowane?

Warto wybierać masło klarowane z ekologicznego źródła z kilku powodów, które wpływają zarówno na zdrowie, jak i na środowisko:

  1. Jakość mleka: mleko pochodzące od krów żywiących się ekologiczną, naturalną paszą, taką jak trawa czy rośliny pastwiskowe, jest zwykle bogatsze w składniki odżywcze, takie jak witaminy i minerały. Masło klarowane z ekologicznego mleka może zatem dostarczać więcej korzyści zdrowotnych.

  2. Brak hormonów i antybiotyków: w ekologicznym rolnictwie nie stosuje się hormonów wzrostu i antybiotyków w hodowli zwierząt. Wybierając masło klarowane z ekologicznego źródła, unikasz tych substancji, które mogą wpłynąć negatywnie na zdrowie.

  3. Niższa zawartość pestycydów: używanie pestycydów jest zabronione w rolnictwie ekologicznym, co oznacza, że pasza dla zwierząt nie zawiera szkodliwych chemikaliów. Tym samym masło klarowane z ekologicznego źródła nie ma pestycydów.

  4. Lepszy smak: wiele osób uważa, że masło klarowane z ekologicznego źródła ma głębszy, bardziej naturalny smak w porównaniu z masłem klarowanym z konwencjonalnych źródeł.

  5. Wsparcie zrównoważonej produkcji: wybierając masło klarowane z ekologicznego źródła, wspierasz praktyki rolnicze, które są bardziej zrównoważone i korzystne dla środowiska. Ekologiczne gospodarstwa mają na celu zachowanie bioróżnorodności, dbanie o glebę, wodę i powietrze oraz utrzymanie zdrowia zwierząt.

Kiedy wybierasz BIO masło klarowane, inwestujesz nie tylko w swoje zdrowie, ale także wspierasz rolnictwo zrównoważone i korzystne dla środowiska.

masło klarowane bio

Porównanie masła klarowanego z innymi tłuszczami roślinnymi

Masło klarowane to tłuszcz zwierzęcy, który różni się od tłuszczów roślinnych pod względem składu, właściwości i zastosowań. Oto porównanie masła klarowanego z kilkoma popularnymi tłuszczami roślinnymi:

  1. Masło klarowane a olej kokosowy:
  • Skład: masło klarowane zawiera głównie nasycone kwasy tłuszczowe, podobnie jak olej kokosowy. Warto jednak zauważyć, że olej kokosowy zawiera średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe (MCT), które mogą być łatwiej przyswajane przez organizm i szybciej przekształcane w energię.
  • Właściwości: oba tłuszcze są stabilne w wysokich temperaturach, co sprawia, że nadają się do smażenia i pieczenia. Jednak olej kokosowy ma również właściwości antybakteryjne i antygrzybicze, co może być korzystne dla zdrowia.
  • Smak: masło klarowane ma delikatny, maślany smak, podczas gdy olej kokosowy ma wyraźny, kokosowy smak, który może wpływać na smak potraw.
  1. Masło klarowane a olej rzepakowy:
  • Skład: masło klarowane zawiera głównie nasycone kwasy tłuszczowe, podczas gdy olej rzepakowy jest bogaty w jednonienasycone kwasy tłuszczowe i ma stosunkowo niską zawartość nasyconych kwasów tłuszczowych. Olej rzepakowy jest również źródłem kwasu alfa-linolenowego (ALA), który jest jednym z kwasów omega-3.
  • Właściwości: olej rzepakowy ma niższy punkt dymienia niż masło klarowane, co oznacza, że może się rozkładać i tworzyć szkodliwe substancje w wysokich temperaturach. Masło klarowane jest bardziej odpowiednie do smażenia i pieczenia.
  • Smak: olej rzepakowy ma łagodny, neutralny smak, który nie wpływa znacząco na smak potraw, podczas gdy masło klarowane nadaje potrawom delikatny, maślany smak.
  1. Masło klarowane a oliwa z oliwek:
  • Skład: masło klarowane składa się głównie z nasyconych kwasów tłuszczowych, podczas gdy oliwa z oliwek jest bogata w jednonienasycone kwasy tłuszczowe, głównie kwas oleinowy. Oliwa z oliwek dostarcza również przeciwutleniaczy, takich jak polifenole.
  • Właściwości: oliwa z oliwek ma niższy punkt dymienia niż masło klarowane i nie jest zalecana do smażenia w wysokich temperaturach. Masło klarowane jest bardziej odpowiednie do takich zastosowań.
  • Smak: oliwa z oliwek ma charakterystyczny, owocowy smak, który może wpłynąć na smak potraw, zwłaszcza w kuchni śródziemnomorskiej, podczas gdy masło klarowane nadaje potrawom delikatny, maślany smak.
  1. Masło klarowane a olej słonecznikowy:
  • Skład: masło klarowane zawiera głównie nasycone kwasy tłuszczowe, podczas gdy olej słonecznikowy jest bogaty w jednonienasycone i wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Olej słonecznikowy jest źródłem kwasu linolowego, który jest jednym z kwasów omega-6.
  • Właściwości: olej słonecznikowy ma wyższy punkt dymienia niż oliwa z oliwek, ale niższy niż masło klarowane. Może być używany do smażenia, ale masło klarowane jest bardziej stabilne w wysokich temperaturach.
  • Smak: olej słonecznikowy ma łagodny, neutralny smak, który nie wpływa znacząco na smak potraw, podczas gdy masło klarowane dodaje potrawom delikatny, maślany smak.

Tak więc, masło klarowane różni się od tłuszczów roślinnych pod względem składu, właściwości i zastosowań. Choć każdy z tych tłuszczów ma swoje zalety, ważne jest, aby dostosować wybór tłuszczu do potrzeb zdrowotnych, celów dietetycznych oraz do konkretnego zastosowania w kuchni.

Jak przechowywać masło klarowane?

Przechowywanie masła klarowanego jest proste, ponieważ jest to tłuszcz stabilny, który może być przechowywany przez dłuższy czas. Oto kilka wskazówek dotyczących przechowywania masła klarowanego:

  1. Pojemnik: przechowuj masło klarowane w szczelnym, nieprzezroczystym pojemniku, który chroni je przed światłem, powietrzem i wilgocią. Możesz użyć szklanego słoika z uszczelnioną pokrywką lub specjalnego pojemnika na tłuszcze.

  2. Temperatura: masło klarowane można przechowywać w temperaturze pokojowej, w chłodnym i ciemnym miejscu, z dala od bezpośredniego światła słonecznego i źródeł ciepła. Jeśli w twoim domu temperatura często przekracza 25°C, możesz przechowywać masło klarowane w lodówce, aby przedłużyć jego trwałość. Pamiętaj jednak, że w lodówce masło klarowane staje się twardsze i może być trudniejsze do nabrania łyżką.

  3. Czas przechowywania: masło klarowane może być przechowywane przez kilka miesięcy, a nawet do roku, jeśli jest przechowywane w odpowiednich warunkach. Jeśli zauważysz, że masło klarowane zaczyna się psuć, ma nieprzyjemny zapach lub smak, natychmiast przestań go używać.

  4. Higiena: aby uniknąć zanieczyszczenia masła klarowanego, używaj czystej łyżki lub noża do nabierania masła z pojemnika. Unikaj wprowadzania wilgoci do pojemnika, ponieważ może to prowadzić do wzrostu bakterii i pleśni.

Przechowując masło klarowane właściwie, będziesz mógł cieszyć się jego smakiem i korzyściami zdrowotnymi przez dłuższy czas.

Masło klarowane w kosmetyce

Masło klarowane jest szeroko stosowane nie tylko w kuchni, ale także w kosmetyce, ze względu na swoje dobroczynne właściwości dla skóry i włosów. Bogate w witaminy A, D, E i K oraz nienasycone kwasy tłuszczowe, masło klarowane przynosi liczne korzyści w pielęgnacji skóry i włosów.

  1. Nawilżanie skóry: masło klarowane posiada naturalne właściwości nawilżające, dzięki czemu może być stosowane jako balsam do ciała, szczególnie dla skóry suchej i wrażliwej. Regularne stosowanie masła klarowanego pomaga utrzymać skórę miękką, gładką i elastyczną.

  2. Regeneracja skóry: dzięki zawartości witamin i składników odżywczych, masło klarowane wspomaga proces regeneracji skóry. Może być stosowane w leczeniu drobnych ran, oparzeń słonecznych czy podrażnień, przyspieszając gojenie i redukując blizny.

  3. Działanie przeciwstarzeniowe: masło klarowane jest bogate w przeciwutleniacze, takie jak witamina A i E, które pomagają zwalczać wolne rodniki i opóźniają proces starzenia się skóry. Regularne stosowanie masła klarowanego może pomóc w redukcji drobnych linii i zmarszczek, zachowując młodszy wygląd skóry.

  4. Wzmacnianie włosów: masło klarowane może być stosowane jako naturalny balsam do włosów, odżywiając je i wzmacniając. Nawilża skórę głowy, zapobiegając łupieżowi, a także sprawia, że włosy stają się bardziej lśniące i odporne na uszkodzenia.

  5. Leczenie suchych i spierzchniętych ust: właściwości nawilżające i regenerujące masła klarowanego sprawiają, że doskonale sprawdza się jako balsam do ust. Można go stosować na suche, spierzchnięte usta, aby je zregenerować i zmiękczyć.

  6. Wspomaganie wzrostu rzęs i brwi: masło klarowane może być delikatnie wcierane w rzęsy i brwi, aby pobudzić ich wzrost i wzmocnić cebulki włosów.

Masło klarowane jest produktem naturalnym, pozbawionym sztucznych dodatków i konserwantów, co czyni go bezpiecznym dla większości osób. Przed pierwszym użyciem warto jednak wykonać próbę uczuleniową, nałożyć niewielką ilość produktu na mały obszar skóry i obserwować reakcję przez 24 godziny.

Ciekawostki na temat masła klarowanego

Oto kilka ciekawostek na temat masła klarowanego, które mogą cię zainteresować:

  1. Starożytne korzenie: masło klarowane ma swoje korzenie w starożytnych kulturach, takich jak Indie i Egipt. W Indiach masło klarowane, znane jako ghee, było szeroko stosowane w medycynie ajurwedyjskiej i kuchni.

  2. Długotrwałe przechowywanie: dzięki procesowi klarowania, który usuwa wodę, białka mleczne i laktozę, masło klarowane jest stabilne i może być przechowywane przez dłuższy czas niż zwykłe masło.

  3. Bez laktozy: masło klarowane jest odpowiednie dla osób z nietolerancją laktozy, ponieważ podczas procesu klarowania laktoza zostaje usunięta, co minimalizuje ryzyko wystąpienia objawów nietolerancji.

  4. Różne nazwy: masło klarowane znane jest również jako ghee, masło oczyszczone, smalec roślinny, ani, samna lub usli ghee, w zależności od kraju i kultury, w której jest stosowane.

  5. Kosmetyki i pielęgnacja skóry: masło klarowane jest nie tylko używane w kuchni, ale także w kosmetykach i pielęgnacji skóry. Jego bogactwo w witaminy i zdrowe kwasy tłuszczowe sprawia, że jest popularnym składnikiem kremów, balsamów i olejków do masażu.

  6. Filmowcy i taśmy kinowe: w przeszłości masło klarowane było używane przez filmowców jako smar do taśm filmowych. Jego stabilność termiczna i zdolność do zapobiegania korozji sprawiały, że był idealny do tego zastosowania.

  7. Rytuały religijne: masło klarowane odgrywa istotną rolę w niektórych rytuałach religijnych i kulturalnych, takich jak ofiary w hinduizmie, gdzie jest używane jako składnik oczyszczający i symbol bogactwa.

  8. Zastosowania w medycynie naturalnej: w medycynie naturalnej, masło klarowane jest stosowane jako środek przeciwzapalny, przeciwbakteryjny i przeciwwirusowy, a także do leczenia problemów trawiennych i wspomagania układu odpornościowego.

Te ciekawostki pokazują, jak różnorodne i fascynujące może być masło klarowane, zarówno pod względem historycznym, jak i współczesnym.

Zaloguj się
Nie pamiętasz hasła? Zarejestruj się