Suplementy diety Adaptogeny

Adaptogeny – czym są rośliny adaptogenne?

Adaptogeny to nietoksyczne rośliny, które cechują się tonizującym działaniem na organizm człowieka. Zawarte w nich związki stymulują ciało do osiągnięcia naturalnej równowagi, czyli homeostazy. Suplementy adaptogenne wykazują bardzo wysoki potencjał antyoksydacyjny. Pomagają organizmowi w osiągnięciu równowagi fizjologicznej, która jest sukcesywnie zaburzana przez:

• wymagający tryb życia,

• zanieczyszczone środowisko,

• jedzenie o wysokim stopniu przetworzenia,

• infekcje,

• brak ruchu,

• zaburzony sen.

Naturalne zdolności organizmu do adaptacji w niekorzystnych warunkach są w pewnym stopniu ograniczone. Suplementy z adaptogenami pomagają oprzeć się niekorzystnym czynnikom i osiągnąć stan równowagi.

Adaptogeny – jakie są ich najważniejsze funkcje?

Na liście najważniejszych funkcji adaptogenów znajduje się:

• stymulacja układu odpornościowego,

• poprawa nastroju i przywrócenie dobrego samopoczucia,

• wzrost libido,

• poprawa jakości snu,

• wzrost sił witalnych,

• zwiększenie ogólnej wydolności organizmu,

• poprawa koncentracji,

• działanie hipoglikemiczne i anaboliczne,

• regulacja napięcia mięśni.

Ta lista jest o wiele dłuższa, a paleta właściwości zależy od wyboru konkretnego rodzaju adaptogenu. Różne rośliny należące do tej kategorii mają odmienne działanie na organizm. Dzięki temu można wybrać suplementy adaptogenne o ściśle określonych właściwościach.

Adaptogeny – działanie ziół adaptogennych na organizm

Z biologicznego punktu widzenia adaptogeny to rośliny, które spełniają następujące warunki:

• Nie wykazują właściwości toksycznych, a więc nie powodują skutków ubocznych dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Nie mają także działania uzależniającego.

• Zapewniają niespecyficzną odpowiedź organizmu na stres, co pozwala na sprawne funkcjonowanie w obliczu działania czynników stresogennych. Jednocześnie nie obniżają poziomu rezerw energii życiowej.

• Wykazują normalizujący wpływ na organizm, a tym samym przywracają mu naturalną równowagę.

Adaptogeny – rodzaje ziół adaptogennych oraz ich działanie?

Najpopularniejsze adaptogeny, występujące również w formie suplementów diety, to:

• Ashwagandha, czyli witania ospała, która:

  • wykazuje właściwości immunostymulujące oraz adaptogenne,

  • ma działanie tonizujące i antystresowe,

  • zmniejsza stężenie kortyzolu u osób narażonych na czynniki stresogenne,

  • ma korzystny wpływ na zasypianie i jakość snu.
    
    

• Rhodiola rosea (różeniec górski) to kłącze wykorzystywane:

  • w bólach migrenowych,

  • przy ogólnym zmęczeniu fizycznym i psychicznym,

  • w czasie wytężonej pracy umysłowej i narażenia na stres.

    
    Ponadto różeniec górski:

  • poprawia pamięć, koncentrację refleks i odporność na stres,

  • stymuluje procesy anaboliczne w organizmie, co poprawia wydolność fizyczną, 

  • jest polecany osobom z cukrzycą, w trakcie terapii nowotworowych oraz chorującym na wrzody żołądka.
    
    

• Cytryniec chiński to cenne źródło antyoksydantów, które jest powszechnie wykorzystywane:

  • w suplementach o działaniu przeciwstarzeniowym i przeciwmiażdżycowym,

  • w stanach wyczerpania fizycznego,

  • podczas niedokrwistości i zaburzeń depresyjnych.
    
    

• Traganek błoniasty to adaptogen o działaniu:

  • przeciwutleniającym,

  • immunomodulującym,

  • przeciwzapalnym,

  • przeciwcukrzycowym,

  • przeciwmiażdżycowym.

Ten adaptogen bezpośrednio wpływa na ochronę komórek:

• wątroby,

• nerek,

• układu moczowego,

• układu krwionośnego.

Suplementy diety z tragankiem są wykorzystywane jako wsparcie w walce z zaburzeniami odporności oraz jako preparat wzmacniający i tonizujący.

• Żeń-szeń wykazuje wielokierunkowe funkcje farmakologiczne. Jego substancje czynne mają działanie:

  • antyoksydacyjne,

  • immunostymulujące,

  • poprawiające kondycję fizyczną i psychiczną,

  • wpływające na prawidłowe funkcjonowanie mózgu, a w szczególności na procesy zapamiętywania, uczenia się, koncentracji i kojarzenia.
    
    

  • Żeń-szeń powoduje:

    - wzrost sił witalnych,

    - wzmocnienie odporności organizmu na stres,

    - poprawę samopoczucie,

    - wzrost libido.

• Maca, czyli pieprznica peruwiańska jest adaptogenem o działaniu antyoksydacyjnym i ochronnym na komórki układu kostnego oraz nerwowego. Substancje aktywne zawarte w tej roślinie mają pozytywny wpływ na:

  • aktywność seksualną i płodność,

  • łagodzenie bolesnych i nieregularnych miesiączek,

  • łagodzenie niekorzystnych objawów menopauzy, jak uderzenia gorąca, nadmierna suchość pochwy, spadek libido, osłabienie czy objawy depresyjne.
    
    

• Eleuterokok kolczasty jest powszechnie nazywany żeń-szeniem syberyjskim. Wyciąg z tej rośliny:

  • zwiększa tolerancję organizmu na niekorzystne czynniki środowiskowe,

  • łagodzi objawy stresu u dzieci mających problemy z adaptacją w środowisku rówieśników,

  • ma pozytywny wpływ na procesy uczenia się i zapamiętywania,

  • łagodzi stany depresyjne i lękowe.
    
    

• Gotu Kola, czyli wąkrota azjatycka:

  • ma pozytywny wpływ na poprawę funkcjonowania układu nerwowego,

  • usprawnia pamię

  • i procesy myślowe,

  • łagodzi stany depresyjne.

Suplementy z Gotu Kola są stosowane w:

• chorobach układu pokarmowego,

• zaburzeniach krążenia obwodowego,

• nadciśnieniu,

• pozostałych dysfunkcjach układu sercowo-naczyniowego,

• chorobach skóry, jak egzema, łuszczyca, owrzodzenia lub trudno gojące się rany.
  
  

  Bacopa Monnieri to adaptogen pomagający usprawnić pracę mózgu, a tym samym poprawić pamięć i koncentrację. Jest stosowany:

  • u osób z chorobą Alzheimera i Parkinsona,

  • u dzieci ze zdiagnozowanym ADHD.

Związki zawarte w tym adaptogenie wykazują działanie:

• przeciwutleniające,

• przeciwzapalne,

• przeciwgorączkowe,

• odtruwające,

• ochronne na komórki serca oraz przewodu pokarmowego.

Suplementy z adaptogenami – jak stosować preparaty adaptogenne?

Suplementy z adaptogenami zaleca się stosować maksymalnie przez 6 tygodni. Po tym czasie można je odstawić lub rozpocząć przyjmowanie innego rodzaju zioła. Stosując adaptogeny w suplementach, warto także zwrócić uwagę na porę ich przyjmowania:

• adaptogeny działające stymulująco (np. różeniec górski) najlepiej przyjmować w godzinach porannych (maksymalnie do 15),

• adaptogeny działające uspokajająco (np. bazylia azjatycka) można przyjmować o dowolnej porze dnia.

Suplementy z adaptogenami są dostępne w formie kropli, kapsułek czy proszku. To ułatwia wybór najbardziej przystępnej formy.

Czy wiesz, że…

…według historycznych źródeł adaptogeny są używane od tysięcy lat przez liczne kultury Wschodu? Substancje te cieszyły się dużą popularnością ze względu na fakt, że miały dawać mężczyznom nieograniczoną siłę, a kobietom płodność. Z roślin wytwarzano eliksiry, które były dostępne wyłącznie dla elit. Z dobroczynnych właściwości adaptogenów korzystały również ludy syberyjskie, Indianie zamieszkujący obie Ameryki oraz niektóre plemiona afrykańskie.

Współczesna popularność adaptogenów rozwinęła się dzięki medycynie ajurwedyjskiej oraz radzieckim naukowcom, którzy przebadali ponad 4000 roślin. Dokładnie 12 z nich wykazywało wyjątkowe właściwości wzmacniające organizm.