Witaminy dla dzieci

Okres dynamicznego wzrostu i rozwoju organizmu dziecka wymaga dostarczenia mu odpowiedniej ilości witamin. Niezbędne składniki odżywcze pochodzą przede wszystkim ze zbilansowanej diety. W pewnych sytuacjach konieczna może okazać się dodatkowa suplementacja. Wielu rodziców zastanawia się:

• jakie witaminy dostarczać dzieciom w określonych fazach rozwoju?
• z jakich produktów najlepiej je pozyskiwać?

Z pewnością warto usystematyzować te zagadnienia. To pomoże efektywnie wspierać organizm dziecka, dostarczając mu niezbędnych składników odżywczych.

Witaminy dla dzieci – jak dostarczać je w pożywieniu?

Witaminy dla dzieci najlepiej dostarczać w formie zbilansowanej diety. Plan żywieniowy dla najmłodszych powinien obejmować przede wszystkim:

• mleko oraz produkty mleczne, w tym jogurty i sery,
• duże ilości świeżych owoców oraz zielonych warzyw liściastych,
• białko pochodzenia zwierzęcego z drobiu, ryb, mięsa i jajek,
• produkty pełnoziarniste jak owies i brązowy ryż.

Bardzo ważną kwestią jest budowanie zbilansowanej diety z produktów nieprzetworzonych. Gotowe dania i fast foody nie mają dla organizmu dziecka żadnej wartości, a dodatkowo zatruwają go konserwantami, polepszaczami smaku oraz innymi związkami chemicznymi. Dzieci potrzebują praktycznie takich samych witamin co dorośli. Zazwyczaj mniejsze jest tylko zapotrzebowanie ilościowe.

Nawet w zbilansowanej diecie mogą pojawić się pewne niedobory witamin. Warto wtedy sięgnąć po odpowiednią suplementację, aby zapewnić najmłodszym optymalne warunki do rozwoju.

Witaminy dla dzieci – kiedy rozpocząć ich suplementację?

Najlepszą formą dostarczania witamin jest przyjmowanie ich w pożywieniu. Nie zawsze jest to możliwe w wystarczającej ilości. Oprócz tego istnieją wyraźne wskazania, kiedy należy rozpocząć zewnętrzną suplementację. Pierwsze symptomy niedoboru witamin to skłonność do częstych infekcji, brak apetytu, kłopoty z koncentracją oraz ciągłe uczucie zmęczenia. Stosowanie zewnętrznych witamin dla dzieci jest także zalecane po antybiotykoterapii. Trudne do uzupełnienia są szczególnie niedobory żelaza, które pomaga zapobiegać rozwojowi groźnej dla najmłodszych anemii.

Witaminy dla dzieci dostępne są w tabletkach, a dla najmłodszych w formie syropów lub zawiesiny rozpuszczalnej w wodzie. Gotowe kompleksy witamin mogą być podawane dzieciom od 4 roku życia (po konsultacji z lekarzem pediatrą).

Jakie witaminy dla dzieci w wieku szkolnym?

W wieku szkolnym organizm dziecka jest w fazie intensywnego rozwoju. Do tego dochodzi także wysiłek umysłowy. Z tego względu kluczowe są witaminy dla dzieci, które wspierają procesy mające zapewnić zdrowie i energię dla ich organizmów. Do tej grupy zaliczane są:

• Witamina A, której źródłem są przede wszystkim produkty mleczne, jajka i tran. Odpowiada ona za prawidłowy stan kości i zębów oraz wygląd skóry. Ponadto wspiera działanie układu immunologicznego.
• Witaminy z grupy B występujące w warzywach, mleku, jajkach, produktach pełnoziarnistych oraz wątróbce. Mają wpływ na prawidłowe działanie układu nerwowego. Dodatkowo witamina B6 pomaga zapobiegać niedokrwistości.
• Witamina C, którą można dostarczyć do organizmu w natce pietruszki, czerwonej papryce oraz owocach cytrusowych. Jest niezbędna dla zdrowia dziąseł i kości. Wspiera utrzymanie prawidłowego stanu naczyń krwionośnych. Ma niebagatelne znaczenie podczas walki z drobnoustrojami.
• Witamina D wytwarzana przez organizm pod wpływem światła słonecznego. Jej doskonałym źródłem są ryby, jaja i sery. Odpowiedni poziom witaminy D pomaga zapobiegać krzywicy.
• Witamina E występująca w orzechach, olejach roślinnych oraz kiełkach. Bierze udział w budowie komórek, przyspiesza procesy gojenia ran. Stymuluje produkcję przeciwutleniaczy, co ma ogromne znaczenie w walce z przeziębieniem.
• Witamina K obecna przede wszystkim w warzywach o zielonych liściach, a także w serach, rzepaku oraz soi. Pomaga zapobiegać skazie krwotocznej u noworodków. Jest także niezbędna do prawidłowego funkcjonowania układu krwionośnego.
• Witamina PP występująca w mięsie, drożdżach i mleku. Jej rolą jest wspieranie prawidłowego funkcjonowania układu nerwowego oraz pokarmowego.

Jakie witaminy dla dzieci na odporność?

Dzieci są bardziej podatne na infekcje niż dorośli. Niezależnie od wieku warto zadbać u nich o prawidłowy poziom witaminy D oraz witaminy C. Taki kompleks w połączeniu z cynkiem i kwasami z grupy omega-3 wykazuje potwierdzone badaniami, pozytywne działanie na pracę układu immunologicznego.

Witamina D powinna być dostarczana do organizmu dziecka każdego dnia. Jej ilość jest ściśle uzależniona od wieku. Średnie zapotrzebowanie na witaminę D podaje się w mikrogramach (μg) oraz jednostkach międzynarodowych (UI). W zależności od wieku wynosi ono:

• dzieci do 6 miesiąca życia – 10 μg, czyli 400 UI,
• dzieci od 6 do 12 miesiąca życia – 10-15 μg, czyli 400-600 UI,
• dzieci w wieku od 1 do 10 lat – 15-25 μg, czyli 600-1000 UI,
• dzieci w wieku 1-10 lat z otyłością – 40-100 μg, czyli 1600-4000 UI w zależności od stopnia otyłości,
• młodzież w wieku od 11 do 18 lat – 20-50 μg, czyli 800-2000 UI,
• młodzież z otyłością - 40-100 μg, czyli 1600-4000 UI w zależności od stopnia otyłości.

Warto podkreślić, że u zdrowych dzieci i nastolatków w okresie od maja do września nie jest konieczna suplementacja witaminy D. W takich warunkach odpowiedni poziom witaminy D można zbudować, przebywając między godziną 10 a 15 przez co najmniej 15 minut na słońcu z odkrytymi przedramionami i podudziami. Specjaliści zaznaczają, że w takich warunkach suplementacja nie jest konieczna, ale jednak wciąż zalecana i bezpieczna.

Witaminę C najlepiej dostarczać dzieciom w formie naturalnych produktów jak papryka, szpinak, czarna porzeczka, owoce cytrusowe, brokuły czy brukselka.

W przypadku niemowląt do 6 miesiąca życia podstawowym źródłem witamin powinno być mleko matki. W zależności od wieku zalecane dawki kształtują się następująco:

• niemowlęta od 28 dnia życia do końca 24 miesiąca – 5-8 kropli/dziennie preparatu o stężeniu 100 mg/ml,
• dzieci od 2 roku życia – 50 mg/dzień, czyli ok. 10 kropli,
• dzieci od 5 roku życia – 100 mg/dobę w tabletkach, w a okresie wzmożonego zapotrzebowania do 200 mg/dobę.

Przy okazji budowania odporności warto zapewnić najmłodszym dobre źródło probiotyków, które pomagają stworzyć równowagę pomiędzy zdrowymi a niezdrowymi bakteriami. Dobrym źródłem probiotyków są jogurty, ocet jabłkowy oraz żywność fermentowana jak kefiry, pikle i kapusta kiszona.

Czy można przedawkować witaminy dla dzieci?

Dzieci powinny przyjmować witaminy pod ścisłą kontrolą lekarza pediatry i osób dorosłych. Wbrew pozorom te cenne dla organizmu związki można także przedawkować. Ten stan nazywa się hiperwitaminozą i oznacza takie stężenie określonych związków, którego organizm nie jest w stanie przetworzyć w drodze przemian metabolicznych i następnie wykorzystać. Ludzki organizm nie jest zdolny do magazynowania witamin oraz ich późniejszego wykorzystania.

Hiperwitaminoza u dzieci dotyczy przede wszystkim witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, a więc witaminy A, D, E i K. Związki te są gromadzone w tkance tłuszczowej. Organizm nie jest w stanie wydalić ich nadmiernej ilości z moczem. W przypadku witamin dla dzieci rozpuszczalnych w wodzie przedawkowanie jest dużo rzadszym zjawiskiem. Wynika to z faktu, że organizm łatwiej może się pozbyć ich nadmiaru.

Na hiperwitaminozę najbardziej narażone są dzieci, których dieta jest monotonna. Nawet jeśli zawiera tylko zdrowe produkty, to może przyczynić się do przedawkowania witamin. Ważne, aby plan żywienia był zbilansowany i dostarczał różne witaminy dla dzieci w zrównoważonych ilościach. Nieodpowiednio skomponowana dieta może przyczynić się do jednoczesnego wystąpienia hiperwitaminozy (nadmiar określonych witamin) i hipowitaminozy (niedobór innych witamin).

Badania jasno pokazują, że duży odsetek dzieci spożywa mniejszą niż zalecana ilość wielu kluczowych składników odżywczych. Dotyczy to w głównej mierze witamin. Wraz z minerałami mają one kluczowe znaczenie dla zdrowego wzrostu, zachowania optymalnej energii oraz poziomu skupienia. Prawidłowa suplementacja witamin dla dzieci wspomaga proces uczenia się, a także wpływa na zachowanie i pamięć. Niedobory witamin mogą prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych.